روایت پرفراز و نشیب از نهر علقمه کربلا که آبش به لبان تشنه عباس نخورد!
کربلا

نهر علقمه کجاست؟ تاریخچه به همراه اطلاعات کامل برای بازدید

13 خرداد 1401 ۳18,259

شهر مقدس کربلا در عراق، با سرگذشت و روایاتی که در پشت خود دارد، هر ساله میزبان تعداد زیادی از مسافران است که با اعتقادات دینی مختلف برای آشنایی با عدل و عدالت پا به آن می ‌گذارند. نهر علقمه کربلا، یکی از تلخ ترین و شیرین ترین روایات کربلا را در دل خود جا داده است! تلخی از این بابت که به باور بسیاری از افراد، نهر علقمه همان نهری بوده است که حضرت عباس برای آوردن آب برای برادرزاده هایش به آنجا رفته بود و در نهایت در اطراف آن شهید شد؛ شیرینی هم از این بابت که در آن مکان، نقش عدل و عدالت حسین و یارانش بر چهره اصلی یزیدیان زورگو آشکار گشت. نهر علقمه امروزه تبدیل به یکی از جاهای دیدنی کربلا شده است که زائران زیادی هم در کنار زیارت از حرم مطهر امام حسین و حضرت عباس (ع)، از این نهر هم بازدید می کنند. در ادامه با ما همراه باشید تا تاریخچه و روایت هایی که درباره نهر علقمه رود فرات در کربلا وجود دارد را به همراه جاهای دیدنی اطراف آن خدمتتان معرفی کنیم.

نهر علقمه کربلا کجاست؟

نهر علقمه که در برخی منابع نهر علقمی هم نامیده شده است، یکی از نهرهایی است که از رود طویل فرات جدا شده است. مساحت بزرگی از زمین های اطراف کربلا توسط نهر علقمه آبرسانی می شوند. از آنجایی که کشور عراق کشور پر بارشی محسوب نمی شود، وجود نهر علقمه در کربلا نعمت بزرگی برای مصارف آبی در زمین های کشاورزی و سایر مصارف به حساب می آید.

البته در طول تاریخ روایت های متعددی درباره مکان اصلی نهر علقمه کربلا مطرح شده است؛ برخی تاریخ شناسان، نهر علقمه را همان نهرالحسینی می دانند که تقریبا در ۱۵ کیلومتری شهر کربلا قرار دارد و این نهر هم یکی از شاخه های جدا شده از فرات به حساب می آید. حتی بر سر این موضوع که آیا حضرت عباس واقعا برای آوردن آب به نزدیکی رود علقمه رفته است هم، اطمینانی وجود ندارد و اختلافاتی در میان است. درباره این موارد، در قسمت های بعدی بیشتر بحث می کنیم.

موقعیت جغرافیایی نهر علقمه کربلا

تاریخچه ای بر نهر تاریخی علقمه

در روایات معتبر اینگونه آمده است که در زمان حکومت عباسیان، پدربزرگ شخصی به نام ابن علقمی که به نوعی آخرین وزیر پادشاهی عباسیان بود، اقدام به حفر یک نهر در کنار رود فرات کرده است. پدربزرگ ابن علقمی از خاندان بنی اسد بود که این نهر را حفر کرده بود. این شخص به دلیل مقام بالای نوه اش که وزیر حکومت بود و هم چنین جاودانه ماندن نام خاندانشان، نام علقمه یا علقمی را بر این نهر گذاشت. واژه علقم در اصل به معنی تلخی شدید است. متاسفانه در طول تاریخ، بر اثر بلایای طبیعی و اتفاقاتی که افتاده است، مکان دقیق رود علقمه کربلا مشخص نیست.

به عبارت دیگر، مشخص نیست که نهر علقمه امروزی که در نزدیکی حرم حضرت ابوالفضل (ع) قرار دارد، همان نهر علقمی باشد که سال ها قبل در زمان عباسیان بنا شده باشد. نام نهر حسینی یا نهرالحسینی هم با نهر علقمه پیوند خورده است و بر اساس برخی روایات، نهرالحسینی امروزی همان نهر علقمی است. نهرالحسینی در میانه مسیر باغ امام صادق (ع) و در نزدیکی مقام امام زمان (عج) واقع شده است. این نهر آب زمین های زراعی اطراف را فراهم می کند.

آیا اطراف نهر علقمه کربلا محل شهادت حضرت عباس بوده است؟

همانطور که اشاره شد، سر این موضوع که آیا حضرت عباس واقعا در نزدیکی نهر تاریخی علقمه در جنگ با سپاه عمربن سعد به شهادت رسیدند، اختلافات زیادی مطرح شده است بنابراین ماجرای نهر علقمه کربلا در هاله ای از ابهام قرار دارد. یکی از محققین شاخص و برتر در زمینه تاریخ اسلام به نام دکتر رجبی، موضوع قطع شدن دستان و شهادت حضرت عباس در اطراف نهر علقمه را به کل رد کرده اند؛ از نظر ایشان نهر علقمه در قرن هفتم هجری توسط ابن علقمه حفر شده است و ابن علقمی سال های زیاد پس از وقوع کربلا به دنیا آمده است. به هر حال شهر کربلا شاهد بزرگترین رخداد تاریخ اسلام بوده است که عدالت حسینی را به جهانیان اثبات کرد. نهر علقمه کربلا هم فاصله زیادی با دشت کربلا نداشته و چه بسا آب آن با خون شهدای حسینی رنگین شده است؛ از این جهت است که بازدید از نهر علقمه حضرت عباس ارزش معنوی و اهمیت زیادی برای مسافرین کربلا دارد.

آیا اطراف نهر علقمه کربلا محل شهادت حضرت عباس بوده است؟

جاهای دیدنی نزدیک

خوشبختانه نهر علقمه یا نهر الحسینی با بین الحرمین و مخصوصا حرم حضرت عباس و حرم امام حسین فاصله چندان زیادی ندارد. بنابراین جاذبه های تاریخی و مذهبی زیادی در اطراف آن قرار دارند. موکب یحیی بن زید شیعیان افغانستانی، مقام دست چپ حضرت عباس، حسینیه صاحب الزمان، مجمع سیدالاشعار کربلا، مقام امام صادق، مقام صاحب زمان، باغ امام جعفر صادق، موزه الکفیل، مدرسه نهرالعلقمی و برج الاماره از جمله مهمترین جاهای دیدنی نزدیک به نهر علقمه کربلا محسوب می شوند. در سفر با تور کربلا بازدید از این جاذبه های گردشگری را از دست ندهید.

هتل های نزدیک

با رفتن به این مکان زیبا و تاریخی می توانید با این جاذبه و با حوادث آن در طول زمان آشنا شوید. با رزرو هتل های کربلا در نزدیکی بین الحرمین، هم می توانید به بارگاه امام حسین و برادر گرامیشان نزدیک باشید و هم به راحتی از نهرالحسینی یا نهر علقمه کربلا بازدید کنید. هتل عطا الحسین کربلا، هتل دوره مصطفی، هتل زیارت، هتل ریحان کربلا، هتل لارسا، هتل و مسافرخانه فندق ثامن الائمه جزو نزدیکترین هتل ها به نهر علقمه هستند.

سؤالات متداول

نهر علقمه کربلا در کجا قرار دارد؟

طبق نظر برخی کارشناسان این نهر در ۱۵ کیلومتری شهر کربلاست که یکی از شاخه های رود فرات نیز هست.

فاصله نهر علقمه تا حرم حضرت عباس چقدر است؟

فاصله رود علقمه تا حرم حضرت عباس (ع) حدود ۹۰۰ متر است که ۳ دقیقه با ماشین و حدود ۱۳ دقیقه پیاده روی زمان می برد.

فاصله علقمه تا خیمه گاه حسینی چقدر است؟

رود علقمه کربلا تا خیمه گاه امام حسین حدود ۲.۱ کیلومتر معادل ۷ دقیقه با ماشین و ۱۹ دقیقه پیاده روی فاصله دارد.

چرا به آن نهر علقمه می گویند؟

احتمالا دلیل آن این است که شخصی به نام ابن علقمی، آخرین وزیر پادشاهان عباسی، آن را کنار رود فرات حفر کرد و برای جاودانه ماندن نام خاندان، اسم آن را علقمه یا علقمی گذاشت.

۴.۳/۵ - (۸۶ امتیاز)

تعداد دیدگاهها: ۳

  1. جهانگیر منصوری نژاد

    باسلام بنده طبق روایاتی که شنیدم نهرعلقمه به رودی گفته میشود که درروز عاشورا امام حسین ع بعد از شهادت ابوالفضل العباس ع پای به زمین میکوبند و آب جاری میشود که هم اکنون نیز در اطراف قبر مطهر حضرت عباس ع. جاریست که بعد از چندین سال خشک نشده و همیشه از قبر مطهر مثل یک نگهبان محافظت نموده

  2. فولادی

    به نام خدای حسین علیه السلام
    السلام علیک یا اباعبدالله وعلی الارواح التی حلت بفنائک.
    درمحاسبات،فاصله تا حرم حضرت عباس ع ۸۰۰متر یا ۴دقیقه،
    فاصله تا خیمه گاه امام، ۱۸۰۰متر یا ۶ دقیقه نوشتید!
    در صورتیکه ۹ دقیقه میشود.
    ببخشید، من جهتِ ایراد و اشکال نگفتم،چون عددی در حضورِ اهل بیت نیستم،ولی این تناسبِ اعداد شبهه در جوانان ایجادمیکند،پس بهتر است صحیح بنویسیم.
    تشکر،پاینده باشید

    • علیرضا قانع

      سلام وقتتون بخیر باشه
      خیلی متشکرم از شما
      طبق نقشه اعداد جدید جایگزین شدند

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

×