آرامگاه کمبوجیه، فاتح مصر | آرامگاهی در مجموعه پاسارگاد فارس

آرامگاه کمبوجیه (‏Cambyses II‏) که از او به عنوان فاتح مصر یاد می کنند در مجموعه پاسارگاد شیراز است. ‏قطعا یکی از زیباترین جاهای دیدنی شیراز همین مجموعه و آرامگاه کمبوجیه است. امروزه از این بنا تنها یک ‏دیواره باقی مانده که زمان ساخت آن به دوران هخامنشیان باز می گردد. این مقبره که تنها دیوار آن توسط گروه ‏ایزمئو در سال ۵۰ به کمک داربست، ثابت باقی مانده، مرکز توجه ما در این مطلب است. اقامت ۲۴ در این مطلب ‏پرده از رازها و اطلاعات مخفی این آرامگاه برداشته است.‏

معرفی آرامگاه کمبوجیه در پاسارگاد فارس

اگر قصد بازدید از این آرامگاه باستانی را دارید باید به مجموعه تخت جمشید در شیراز بروید. بنابراین سؤالی که ‏پیش می آید این است که آرامگاه کمبوجیه کجاست؟ برای بازدید از این مقبره باید در مسیر جاده تخت جمشید ‏به نقش رستم قرار بگیرید. در میانه راه، از پل رودخانه پلوار عبور کنید. سپس به سمت نقش رستم بروید تا در ‏فاصله ۶۰۰ متری نقش رجب، یک برج که تنها یک دیوار از آن باقی مانده را ببینید.‏
مقبره کمبوجیه در پاسارگاد فارس به قدری اهمیت دارد که باستان شناسان مهم دنیا مثل هرتسفلد، اشمیت، ‏کلیس و استروناخ به تفصیل به بررسی آن پرداخته اند.‏

تاریخچه و ساخت مقبره کمبوجیه دوم

آرامگاه کمبوجیه دوم شباهت های بسیار زیادی با مقبره کوروش و سایر بناهای مجموعه تخت جمشید دارد. ‏بنابراین حدس می زنند که زمان ساخت این بنا هم بین سال های ۵۳۰ تا ۵۲۰ قبل از میلاد مسیح است. با اینکه ‏برخی مورخان عقیده دارند نمی توان با قطعیت بیان کرد که این بنا متعلق به کمبوجیه (کامبیز یا ریشه عیلامی ‏کامبیزیا و یا تلفظ یونانی کامبوزیا) است اما شواهدی برای تأیید آن وجود دارند.‏

کاخی که در نزدیکی آرامگاه کمبوجیه قرار دارد شباهت زیادی با کاخ ‏S‏ کوروش کبیر در پاسارگاد است. علاوه بر ‏این، کعبه زرتشت و آتشدان هم در نزدیکی این بنا هستند که در زمان کوروش کبیر ساخته اند. معماری این بنا ‏که شامل دو ایوان بلند با ستون های کوتاه و نازکتر از هال مرکزی است نشان از احداث آن در زمان کمبوجیه دارد. البته سنگ های تیره و روشن هم در ساخت این مقبره به کار گرفته اند که با سنگ های ‏پاسارگاد مشابه است.‏ بنابراین بخاطر شباهت آرامگاه کمبوجیه با مقبره نیمه کاره تخت رستم و نزدیکی با آثار نقش رستم مثل کعبه ‏زرتشت و آتشدان ها تأیید می کنند که در زمان کمبوجیه دوم ساخته اند.‏

معماری مقبره کمبوجیه دوم

با توجه به اینکه مکان مقبره کمبوجیه در مجموعه بزرگ تخت جمشید قرار گرفته باید حدس بزنیم که معماری ‏آن مشابه با دیگر آثار این مجموعه تاریخی و باستانی است. در ساخت این بنای با شکوه، از دو ردیف سنگ ‏چسبیده به هم استفاده کرده اند. ردیف اول ابعادی دارای ۲۲ در ۲۸ متر با ارتفاع حدود ۳ متر است. ردیف اول ‏مقبره کوروش کبیر هم حدود ۳۰ در ۲۵ متر با ارتفاع حدود ۶۵ متر است. بنابراین از این حیث بسیار شبیه به ‏هم هستند. این میزان شباهت در ردیف دوم نیز مشهود است.‏
تراش سنگ ها (سنگ های مرمر نمای سفید رنگ از معدن کوه سیوند) نیز به شکل اسکنه دندانه دار است که نه ‏تنها مشابه با مقبره کوروش است بلکه شباهتی هم با سبک تراشی که در زمان داریوش اول متداول گشت، ندارد. ‏بنابراین این ایده قوت می گیرد که آرامگاه کمبوجیه را در زمان کوروش ساخته اند.‏

قرنیز محدبی باریک زیر سقف اتاق بین مقبره کمبوجیه و کوروش بزرگ مشابه است. از طرفی بین معماری ‏قسمت ورودی این بنا با چارچوب و تاج ورودی مقبره کوروش بزرگ شباهت زیادی وجود دارد. حتی هرم سه پله ‏ای آرامگاه کمبوجیه با بخش سه پله ای مقبره کوروش بزرگ و همچنین با پله های سه گانه هرم ها در آتشکده ‏هخامنشی مشابهت دارند.‏ مقبره کمبوجیه که در ۱۵۰ متری شرق تخت رستم قرار دارد. دو ردیف چهارده ستونی از پایه های ستون های ‏یکی از ایوان ها از شمال شرق به جنوب شرق به چشم می خورند. تخته سنگ مربعی با صفحات گرد که پایه هر ‏ستون را تشکیل می دهند. پایه ستون ها در بخش شمال غربی دارای ۴ تا ۵ ردیف ۸ ستونی است که ستون هال ‏هال مرکزی را می سازند. در بخش ستون های ایوان جنوبی و شمالی، ۷ پایه ستون مشابه قرار دارند. تمامی این ‏مشاهدات در معماری آرامگاه کمبوجیه مشخص می کنند که دو ایوان و یک هال مرکزی از ویژگی های آن است.‏

ویژگی های آرامگاه کمبوجیه شیراز

ویژگی های معماری و ساخت آرامگاه کمبوجیه را بررسی کردیم. اما نوبت به بررسی ویژگی های این بنای مهم ‏رسیده است. اهمیت این آرامگاه و معماری شاهکار آن گواه بر این است که کعبه زرتشت و ساختار آن را از روی ‏مقبره کمبوجیه ساخته اند. کعبه زرتشت در نقش رستم قرار دارد. با این حال بنای کمبوجیه، استحکام و اجرای ‏بسیار قویتری دارد.‏
اثر بی نظیر آرامگاه کمبوجیه دوم با عنوان آتشکده کوروش کبیر هم معرفی کرده اند. به این آرامگاه، زندان ‏سلیمان هم می گویند که در دوران اسلامی رایج گردید. ویژگی های ساختاری و معماری بنا در بین بناهایی که ‏طبق معماری اورارتوی و مادی ساخته اند بی نظیر است. اتاق بلند و تک که در بخش پایینی بنای سنگی ساخته ‏اند و پلکان بلند ۲۹ پله ای که برای راه رفتن ملوکانه و موقرانه پادشاه ساخته اند.‏

بازدید از آرامگاه کمبوجیه فاتح مصر باستان

بازدید از مقبره کمبوجیه هر روز از ساعت ۸ و نیم صبح تا ۶ بعد از ظهر امکان پذیر است. با توجه به اینکه مسیر ‏پیاده روی زیاد است، حتما کفش و لباس مناسب به همراه خودتان ببرید. هزینه بلیط برای گردشگران ایرانی ‏‏۵۰۰۰ تومان است.‏

با توجه به اینکه مجموعه پاسارگاد در فاصله ۱۳۵ کیلومتری شیراز قرار دارد بنابراین هنگام رزرو هتل های شیراز ‏به نزدیکی این بنا با هتل دقت کنید. البته تورهای داخلی و همچنین ون های میدان دانشگاه نیز می توانند ‏میزبان شما در این سیاحت تاریخی باشند.‏