آرامگاه کوروش در پاسارگاد، قدیمی ترین بنای ضد زلزله جهان

امروز ۴ شهریور زادروز داراب، کوروش کبیر، پایه گذار سلسله هخامنشیان است. کوروش به خاطر امپراطوری گسترده و همینطور منشور صلحش شهرت جهانی دارد. به همین بهانه می خواهیم به نکته ای جالب در مورد مقبره کوروش در پاسارگاد بپردازیم. جالب است بدانید که می توان پاسارگاد، آرامگاه کوروش را اولین سازه ضد زلزله جهان نامید.

آیا آرامگاه کوروش در پاسارگاد ضد زلزله است؟

اینکه پاسارگاد از ۲۵۰۰ سال پیش تاکنون زلزله های زیادی به خود دیده امری بدیهی است. هرچند شدت این زلزله ها برای ما مشخص نیست. نیاکان ما از دیرباز از خطر بلایای طبیعی آگاه بوده اند و در اندیشه چاره برای آنها بر می آمدند. مثال آن هم وجود سد ها و آب بندهای باستانی برای اجتناب از خطر سیل است. حال کاشف به عمل آمده است که آن ها حتی توان ساخت سازه های ضدزلزله را نیز داشته اند!

ساخت بنا بروی ماسه یا شن های سست از این دست ترفند ها برای جذب لرزه ها هنگام زلزله بوده. یا مثلا ساختمان هایی سنگی که با چوب به هم متصل می شدند و به سازه انعطاف می بخشیدند. این بناها در جزیره یونانی کرت، مربوط به یونان باستان هستند. معبد آتن در تروی نیز بروی پایه ای ضخیم از ماسه قرار دارد که انرژی لرزه ها را جذب می کنند.

مهندسان باستانی در ایران و یونان تکنیکی ابداع کردند که در این شیوه بین زمین و پی ساختمان از ماده ای متفاوت مانند گل استفاده می شد. بدین صورت هنگام زلزله یک لایه روی دیگری می لغزید و آسیب آن را به حداقل می رساند. شیوه ای که معماری مدرن هم از آن بهره می برد. امروزه مهندسان سازه از یاتاقان های لاستیکی یا سیستم های فنری برای جداسازی بنا از زمین استفاده می کنند.

آرامگاه کوروش در پاسارگاد اولین نمونه ای است که از روش جداسازی پی در آن استفاده شده است. آرامگاهی که بر خلاف امپراطوری بزرگ و شکوهمند کوروش بسیار ساده و متواضعانه است. بنایی به شکل مکعب مستطیل با ابعاد ۶ متر در ۵ متر و سقفی مثلثی. شش پله بزرگ شما را به این اتاقک می رساند که با یک در به داخل آن منتهی می شود.

مطالب مرتبط:

کوروش کبیر ؛ کشورگشای جنگجو یا پیام آور صلح ؟

با رزرو هتل های شیراز از اقامت ۲۴ می توانید از این بنای تاریخی کشورمان دیدن فرمایید.

رزرو هتل های شیراز

آرامگاه کوروش نمونه ای از شاهکارهای مهندسی باستانی

این سازه از سنگ های آهکی سفید مایل به زرد که احتمالا از معدن سیوند تامین شده ساخته شده است. آرامگاه کوروش در فاصله یک کیلومتری جنوب غربی کاخ های پاسارگاد واقع شده است. این اثر در سال ۲۰۰۴ میلادی به عنوان زیر مجموعه پاسارگاد در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

زیربنای اصلی بنا سکویی سنگی در ابعاد حدودی ۱۳ در ۱۲ است که ۵ سکوی دیگر بر آن سوار شده اند. اتاق آرامگاه نیز بر فراز سکوی ششم قرار گرفته. این اتاقک بیش از ۳ متر طول، ۲ متر عرض و اندکی بیش از ۲ متر ارتفاع دارد. ارتفاع کلی بنا کمی بیش از ۱۱ متر است. در پیشانی اتاق آرامگاه و در بالایی درگاه آراسته به نقش گلی زیباست که تنها نیمی از آن باقی مانده. این نقش شبیه به خورشید است که با توجه به اینکه ایرانیان نام کوروش را با خورشید تطابق می دادند و مقامی روحانی برای او قائل می شدند همخوانی دارد.

سقف آرامگاه از درون صاف و ساده و از بیرون نمای شیروانی دارد. گمان می رود که طبق سنت هخامنشی، برای سبک شدن سنگ ها برای جابجایی داخل سقف گود شده. بنای آرامگاه بدون استفاده از ملاط ساخته شده است. بنابراین برای اتصال سنگ ها از بست های دم چلچله ای استفاده شده بود که بعدها دزدیده شده بودند.

آرامگاه کوروش تنها بنایی در پاسارگاد است که توصیف آن در منابع یونانی آمده. این در نوع خود جالب است که حتی دشمنان کوروش نیز به مدح از او نوشته اند.

شما هم اگر تاکنون به شیراز و پاسارگاد سفر کرده اید برای ما از تجربه سفرتان بنویسید.

منبع: اقامت ۲۴