مسجد سلطان احمد استانبول (مسجد آبی) کجاست؟ تاریخچه، معماری و اطلاعات بازدید

مسجد سلطان احمد یکی از شاهکارهای معماری به‌‌ جامانده از دوره عثمانی است که در شهر زیبای استانبول ترکیه واقع شده است. به دلیل رنگ آبی مناره های فوق العاده مسجد سلطان احمد، مردم محلی به این مسجد، مسجد آبی استانبول هم می‌گویند. هر ساله بازدیدکنندگان زیادی از سرتاسر جهان مخصوصا مسلمانان، از مسجد سلطان احمد به عنوان یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری استانبول بازدید می کنند.

در کنار معماری منحصر به فرد این مسجد، قرار گرفتن آن در یکی از شهرهای توریستی اروپا، دلیل دیگری بر معروف بودن آن است. در نگاه اول شاید تفاوت معماری این مسجد را با مساجد دیگر حس کنید. تعداد مناره‌ها، نحوه کاشی‌کاری، رنگ مناره‌ها و گنبدها و برخی دیگر از عوامل توجه شما را جلب خواهند کرد. حقیقت این است که پشت همه این موارد و نحوه معماری مسجد جامع سلطان احمد استانبول، حکایاتی نهفته است که شنیدن آن برای شما جالب خواهد بود. در این مقاله با ما همراه باشید تا همه چیز درباره مسجد سلطان احمد استانبول و مروری بر تاریخچه آن و اطلاعات مفید درباره نحوه بازدید از این مسجد زیبا در اختیارتان قرار دهیم.

تاریخچه مسجد سلطان احمد استانبول

مسجد سلطان احمد یا مسجد آبی، تقریبا ۴۰۰ سال پیش بین سال های ۱۶۱۰ تا ۱۶۱۶ در پایتخت آن زمان حکومت عثمانی، یعنی شهر استانبول، ساخته شد. عثمانی ها یکی از قدرتمندترین حکومت ها و پادشاهی های دنیا را در اختیار داشتند و به تازگی مرزهای حکومتشان را از آسیا و اروپا تا نزدیکی آفریقا گسترش داده بودند. پادشاه وقت آن زمان سلطان احمد بود که در سن ۱۴ سالگی تاج‌گذاری کرده بود.

اجداد سلطان احمد یعنی سلطان سلیمان محتشم و سلطان فاتح، فتوحات زیادی در دوره پادشاهی خود داشتند و نماد قدرت عثمانی بودند. سلطان احمد هم که بسیار جوان بود تصمیم گرفت کاری کند تا اسم او همواره در زبان ها باشد. از این رو ۵ سال بعد از رسیدن به سلطنت، دستور ساخت زیباترین مسجد جهان را صادر کرد و خودش هم در ساخت این مسجد مشارکت داشت.

همانطور که اشاره کردیم، رنگ آبی و فیروزه ای استفاده‌ شده در مناره ‌ها، کاشی ها و گنبدهای مسجد باعث شد تا مسجد سلطان احمد، با نام مسجد آبی استانبول شناخته شود. البته یک حکایت دیگر هم پشت این نامگذاری وجود دارد؛ نقل شده است ملوانانی که از طریق دریا به استانبول می آمدند، نزدیک ساحل با نگاه به آب دریا، مناره های مسجد را به رنگ آبی می دیدند. به هر حال سلطان احمد بنایی را ساخت که هنوز هم نامش در زبان ها می چرخد.

مسجد آبی از پربازدیدترین جاذبه های گردشگری استانبول است که تعداد زیادی از گردشگران از آن بازدید می کنند. معمولا ایرانی های زیادی هم از این مسجد بازدید می کنند. البته در زمان ساخت مسجد سلطان احمد استانبول، بناها و امکانات زیادی مانند مدرسه، حمام، مسافرخانه و بیمارستان بود که متاسفانه اکثر آن ها در قرن نوزدهم از بین رفتند؛ اما بنای خود مسجد هنوز هم در استانبول می درخشد. عکس مسجد سلطان احمد استانبول را در ادامه مشاهده می کنید که چقدر باشکوه است.

معماری مسجد سلطان احمد

صدفکار مهمت آقا (Sedefkar Mehmed Agha) کسی بود که معماری اصلی مسجد سلطان احمد استانبول را بر عهده داشت. اگر سابقه رفتن به استانبول و گشت ‌و گذار در این شهر توریستی را داشته باشید، حتما می دانید که مسجد سلطان احمد در نزدیکی عمارت ایاصوفیه استانبول واقع شده است که این عمارت در حقیقت یک کلیسا بوده است. معماران مسلمان عثمانی برای اینکه توانایی خود را به رخ بکشند، تصمیم گرفتند مسجدی زیبا برای عبادت مسلمانان در نزدیکی ایاصوفیه بسازند. البته عمارت کلیسای ایاصوفیه بزرگتر از مسجد سلطان احمد است و کنار هم قرار گرفتن این دو جاذبه، باعث بیشتر شدن تعداد بازدیدکنندگان از آن ها شده است.

مهم‌ترین تصمیم سلطان احمد برای نشان دادن اقتدار و قدرت خود و ادامه راه اجدادش، ساختن مسجد آبی استانبول بود. در واقع بیشتر عمر پادشاهی سلطان احمد، صرف ساختن این مسجد شد. او به معماران دستور داده بود تا بنای مسجد را در نهایت شکوه، زیبایی و عظمت بسازند. اگر به معماری و بخش های مختلف چه در داخل و چه خارج مسجد دقت کنید، متوجه دقت و ظرافت در ساخت آن می شوید. معماران تصمیم گرفتند تا بنای مسجد را به شکل مکعب در نهایت نظم و دقت بسازند تا هم اثر منحصر به فردی ایجاد کنند و هم به درخواست پادشاهشان عمل کرده باشند.

درباره مناره های مسجد سلطان احمد، باید حقیقت جالبی را بدانید. در زبان ترکی واژه “Altin” به معنی طلا و “Alti” به معنی عدد شش است. تلفظ این دو واژه بسیار نزدیک به هم است بطوری که تمایز آن ها کار آسانی نیست. نقل شده است که سلطان احمد دستور ساخت مناره های طلایی را به معماران می دهد. اما معمار منظور پادشاره را اشتباه متوجه شده و شش مناره برای این مسجد می سازد. از قضا یکی از عوامل زیبایی معماری مسجد آبی استانبول هم وجود ۶ مناره آن است که بر شکوه آن افزوده است.

بخش های مختلف مسجد سلطان احمد

مسجد سلطان احمد به عنوان یکی از جذاب ترین جاهای دیدنی استانبول دارای بخش های مختلفی است که هرکدام از آنها از ویژگی هایی برخوردارند. از مهمترین بخش های این مسجد زیبا می توان به موارد زیر اشاره نمود:

ورودی ها

مسجد سلطان احمد یا همان مسجد آبی دارای ورودی های مختلفی است که ورودی اصلی آن در شمال غربی این بنای تاریخی قرار دارد. این ورودی در نهایت زیبایی و شکوه طراحی و ساخته شده و طاق جذاب آن با مقرنس کاری های هنرمندانه نگاه هر بیننده ای را به خود خیره می کند. تنها شخصی که اجازه ورود به مسجد با اسب و به صورت سواره را داشت، فقط خود شخص سلطان احمد بود. به دستور ایشان در ورودی اصلی زنجیرهای آهنی به صورت نمادین آویزان شدند که سلطان در زمان داخل شدن به مسجد از جهت احترام و تواضع سر خود را خم کند.

سه ورودی دیگر مسجد آبی در میدان سلطان احمد قرار دارند و دو ورودی از سردرهای باشکوهی برخوردار می باشند. در بخش شمال شرقی مجموعه نیز سه ورودی دیگر وجود دارد که از طریق آنها می توانید به راحتی به بازدید مدرسه قرآنی، مقبره سلطان احمد و دارالفنون (اولین دانشگاه عثمانی) بروید.

حیاط

از دیگر بخش های مسجد سلطان احمد می توان به حیاط آن اشاره نمود که پس از عبور از ورودی اصلی وارد آن می شوید. این حیاط وسیع و گسترده دارای یک آبخوری ۶ ضلعی مسقف در وسط و وضوخانه هایی در دو طرف می باشد. این آبخوری از جاذبه های حیاط مسجد سلطان احمد محسوب می شود زیرا دارای ۶ ستون مرمری و یک گنبد می باشد.

همچنین رواق هایی زیبا با معماری و طراحی مشابه که در بالای هر کدام از آنها گنبدی قرار دارد نیز در سراسر حیاط مشاهده می شوند. برای ساخت ستون های این رواق ها از سنگ مرمر و سنگ آذرین تراشیده شده و برای کف آنها از کاشی های مرمر بسیار زیبا استفاده شده که جلوه خاصی به حیاط بخشیده اند.

مناره ها

مسجد آبی استانبول دارای ۶ مناره است که چهار عدد از آنها در چهارگوش بنای طرح مکعبی مسجد و دو عدد دیگر در میان آنها واقع شده اند. این مناره ها به صورت ستونی شکل و مدادی بوده و دارای پلکانی جهت بالا رفتن موذن و اعلام وقت نماز می باشند. ۴ مناره مسجد سلطان احمد دارای ۳ بالکن و دو مناره انتهای حیاط دارای دو بالکن می باشند.

شبستان

شبستان را می توان از مهمترین قسمت های مسجد سلطان احمد در نظر گرفت که معماری هنرمندانه ای دارد. این شبستان که با ستون های باشکوه، تزئینات کاشی کاری، پنجره های سنگی و فرش های نفیس جلوه ای خاص به این مکان تاریخی بخشیده در زیر گنبد بزرگ و اصلی مسجد قرار دارد. این شبستان به شکل مستطیل و با فضایی وسیع طراحی و ساخته شده و بهترین و زیباترین تزئینات برای آن در نظر گرفته شده است.

پنجره هایی با شیشه های رنگی

در شبستان مسجد سلطان احمد ۲۶۰ پنجره ارسی با شیشه های رنگی جذاب وجود دارد که جهت تامین نور این مکان ساخته شده اند. البته شیشه های اولیه مسجد که هدیه ای از طرف دولت ونیز به سلطان احمد بودند به مرور زمان از بین رفته و شیشه های جدید جایگزین آنها شدند.

سقف منحصربفرد

از دیگر زیبایی های شبستان مسجد آبی استانبول می توان به سقف آن اشاره نمود. در این سقف یک گنبد در وسط با ۲۸ پنجره و در اطراف آن چهار نیم گنبد با ۱۴ پنجره به چشم می خورد که از تزیینات مختلفی برخوردارند.

کاشی کاری

در بخش بالایی مسجد اشکال هندسی و طرح های دایره ای رنگی مشاهده می شوند که از چندین هزار قطعه کاشی قدیمی و اصیل تشکیل می شوند. این کاشی های دست ساز با طرح مختلف مانند گل لاله، گل رز، میوه های گوناگون، درخت سرو و … می باشند که به نوعی نمادی از بهشت محسوب می گردند. طیف رنگی متشکل از رنگ های فیروزه ای، آبی و سبز این کاشی ها زیبایی خاصی به مسجد بخشیده که نگاه هر بیننده ای را جذب می کند.

خوشنویسی ها

خوشنویسی ها جزو زیباترین تزئینات مسجد سلطان احمد محسوب می شوند که یادگار بهترین هنرمندان و خوشنویسان قرن هفدهم هستند. این خوشنویسی ها که شامل آیات قرآن و اسامی سلاطین عثمانی می باشند در نقاط مختلف مسجد و به صورت لوح هایی بر روی دیوارها، کاشی ها و پنجره ها به چشم می خورند.

محراب

یکی از زیباترین و شگفت انگیزترین عناصر داخلی مسجد سلطان احمد محراب است. این محراب که از سنگ مرمر سفید و به صورت کاملا هنرمندانه ای تراشیده شده دارای طاقچه هایی پی در پی و آبشاری در قسمت بالایی خود است. دو کتیبه سبز رنگ با نوشته های طلایی نیز بر بالای محراب قرار گرفته و بر جذابیت و زیبایی آن افزوده اند. یک منبر بلند با تزئینات چشم نواز نیز در سمت راست محراب وجود دارد که جهت سخنرانی و خواندن خطبه ها توسط امام جماعت مسجد ساخته شده است.

لوسترها

برای روشن کردن فضای مسجد علاوه بر پنجره های متعدد از لوسترهای شمعدانی بسیار بزرگی نیز بهره گرفته شده است. این لوسترها در گذشته دارای شیشه لامپ و شمعدان های متعدد با تزئینات جواهرات، طلا و نگین های ارزشمند بودن که برخی از آنها به غارت رفته و برخی دیگر در حال حاضر در موزه ها نگهداری می شوند.

قصر سلطان

قصر سلطان یا غرفه پادشاهی یکی دیگر از بخش های مسجد آبی استانبول می باشد که مخصوص استراحت و عبادت سلطان ساخته شده است. این عمارت که در گوشه جنوب شرقی مسجد سلطان احمد قرار دارد دارای یک درب ورودی جداگانه و یک ایوان مشرف به تنگه بسفر و اتاق هایی در اطراف است. سلطان احمد در این مکان که دارای ۱۰ ستون مرمر، محراب مخصوص، تزئینات یشم، آیات قرآن طلاکاری شده، کاشی های نفیس و به طور کلی معماری متمایز نسبت به سایر بخش های مسجد است، ۱۰ روز آخر ماه مبارک رمضان را به عبادت و دعا مشغول می شد.

واقعیت های مسجد سلطان احمد

از مهمترین واقعیت های راجب مسجد سلطان احمد که از ارزشمندترین جاذبه های گردشگری استانبول و ترکیه محسوب می شود، موارد زیر را می توان نام برد:

• مسجد سلطان احمد همان مسجد آبی استانبول است. این مسجد تاریخی با دو نام شناخته می شود.
• این مسجد همیشه میزبان گردشگران بوده و در همه روزهای سال فعالیت می کند.
• مسجد سلطان احمد دارای ۲۶۰ پنجره با شیشه های رنگی جذاب است.
• برای تزئینات این مسجد از ۲۰ هزار قطعه کاشی نفیس استفاده شده است.
• سبک معماری این مسجد ترکیبی از معماری عثمانی و بیزانس است و معمار آن در جوانی و سن ۲۷ سالگی عمر خود را از دست داد.
• این مسجد به خاطر داشتن ۶ مناره بسیار مورد توجه قرار گرفته و برخی از علمای دینی به خاطر شباهت در تعداد مناره های آن با مسجدالحرام به معماری آن انتقاد وارد نمودند.
• بسیاری از شخصیت های بزرگ سیاسی و دینی مانند پاپ فرانسیس، پاپ بندیکت شانزدهم، باراک اوباما و … از این مسجد تاریخی بازدید نمودند.

بهترین زمان و ساعات بازدید از مسجد آبی یا سلطان احمد استانبول

اول از همه به این موضوع توجه کنید که با وجود اینکه مسجد سلطان احمد یکی از جاذبه‌های توریستی ترکیه است، اما هنوز هم یکی از اصلی‌ترین مکان‌ها برای عبادت محسوب می‌شود. بنابراین درب‌های این مسجد در زمان‌های اذان و نماز و هرگونه مراسم‌های مذهبی بسته است. برای برگزاری نمازهای روزانه، ورودی مسجد معمولا به مدت یک و نیم ساعت بسته می‌شود. دقت کنید که در روز جمعه، علاوه بر برگزاری نماز، به مدت دو ساعت هم مراسم مذهبی در این مسجد برگزار می گردد.

در زمان‌های معمولی به غیر از زمان‌های اشاره‌ شده، اگر صرفا قصد بازدید از مسجد را دارید، بهتر است از ورودی شمالی وارد مسجد شوید. خانم‌ها باید پوشش مناسبی برای ورود به مسجد داشته باشند. ساعت کاری مسجد سلطان احمد استانبول از زمان اذان صبح تا اذان مغرب است. قیمت ورودی مسجد سلطان احمد استانبول نیز رایگان است.

قوانین ورود به مسجد سلطان احمد

زائران و گردشگرانی که قصد ورود به مسجد آبی را دارند باید به یکسری نکات توجه داشته باشند و از قوانینی پیروی کنند. این قوانین عبارتند از:

• از قوانین مربوط به ورود خانمها می توان به پوشاندن موهای سر و عدم استفاده از لباس های آستین کوتاه اشاره نمود. البته خانم ها می توانند با استفاده از سال و روسری خود دستها را بپوشانند. همچنین پوشیدن شلوارک و دامن کوتاه نیز ممنوع است و باید لباسی تا مچ پا انتخاب کنند.
• آقایان نیز باید از پوشش مناسب شلوار تا زیر زانو برخوردار بوده و از ورود آنها به مسجد با شلوارک و لباس های نامتعارف جلوگیری می گردد.
• ورود با کفش به مسجد ممنوع است.
• رعایت سکوت از مهمترین نکات ورود به مسجد سلطان احمد است.
• عکاسی با فلاش در مسجد ممنوع می باشد.

مسجد سلطان احمد استانبول کجاست؟

چگونه به مسجد سلطان احمد استانبول برویم؟آدرس مسجد سلطان احمد استانبول، به طور دقیق در منطقه اروپایی فاتح، محله سلطان احمد، خیابان آت میدانی، پلاک ۷۰ است. بد نیست بدانید که فاصله مسجد سلطان احمد تا میدان تکسیم حدود ۵ کیلومتر (۱۱ دقیقه رانندگی) است. دقت کنید که در داخل مجلس از فلش دوربین استفاده نکنید و با صدای بلند حرف نزنید.

جاهای دیدنی نزدیک

در محله سلطان احمد استانبول، جاذبه‌های گردشگری زیادی وجود دارند که بیشتر آنها نزدیک به هم هستند. علاوه بر عمارت ایاصوفیه، از جاهای دیدنی نزدیک مسجد سلطان احمد استانبول، می‌توانیم به موزه باستان شناسی استانبول، پارک گلخانه، کاخ توپکاپی، موزه هنرهای اسلامی و ترکی، موزه موزاییک، میدان ارابه رانی و مسجد محمد پاشا اشاره کرد. از مراکز خرید نزدیک به مسجد آبی استانبول هم می‌توان، بازار آراستا، مرکز خرید هیستریا، گالری قیصریه و گالری آیدین نام برد.

هتل های نزدیک

هم‌چنین هتل قصر سلطان احمد، هتل صوفیا استانبول، هتل آلزر، هتل اسانس، هتل آرمادا و هتل فورسیزن، هتل‌ های نزدیک به مسجد آبی شهر استانبول محسوب می‌شوند. اگر به دنبال تفریح و گردشگری در دل استانبول هستید، اقامت ۲۴ در تمام طول سال آماده ارائه خدمات در این زمینه است تا بتوانید تجربه های زیبا و دیدنی را کسب نمایید.

سؤالات متداول

[toggle title=”نام دیگر مسجد سلطان احمد استانبول چیست؟” state=”close”]مسجد آبی نام دیگر مسجد سلطان احمد است که بخاطر وجود کاشی های آبی رنگ در بخش داخلی مخصوصا ۲۰ هزار کاشی آبی رنگ برای سقف آن است.[/toggle]

[toggle title=”معمار مسجد سلطان احمد استانبول کیست؟” state=”close”]سازنده مسجد سلطان احمد استانبول، صدفکار مهمت آقا (Sedefkar Mehmed Agha) بوده است که به دستور سلطان احمد یکم انجام گرفت.[/toggle]

[toggle title=”چگونه از میدان تکسیم به مسجد سلطان احمد برویم؟” state=”close”]با اتوبوس های خط ۸۹C به سمت باشاک شهیر رفته و در ایستگاه یوسف پاشا پیاده شوید. سپس سوار تراموای خط T1 به کاتاباش شده و در ایستگاه سلطان احمد پیاده شوید. اگر هم با مترو هستید باید سوار خط M2 به ینی کاپی شده و در ایستگاه ورنه جیلر پیاده گردید. در بیرون از مترو سوار تراموای خط T1 شوید و مشابه قبل عمل کنید. فونیکار خط F1 به سمت کاتاباش و سپس از آنجا با تراموای خط T1 هم شیوه دیگر دسترسی است.[/toggle]

[toggle title=”مسجد سلطان احمد استانبول چند مناره دارد؟” state=”close”]به دلیل اشتباه شنیداری معمار سازنده، مسجد آبی ۶ مناره دارد که برخلاف سایر مساجد با ۲ یا ۴ مناره است.[/toggle]

[toggle title=”مسجد معروف استانبول کدام است؟” state=”close”]مساجد معروف استانبول شامل مسجد ایوب سلطان، مسجد سلیمانیه، مسجد ایاصوفیه، مسجد ینی جامی یا جدید استانبول، مسجد رستم پاشا، مسجد شاهزاده و مسجد سلطان احمد یا آبی استانبول هستند.[/toggle]