حمام علی قلی آقا اصفهان؛ آدرس، بلیط، معرفی بخش های مختلف

حمام علی قلی آقا یکی از جاهای دیدنی اصفهان است که امروزه به سمت موزه مردم شناسی اصفهان تغییر ‏کاربری داده است. این حمام تاریخی که در لیست آثار ملی به ثبت رسیده نمونه تمام عیار احترام به فرهنگ هم ‏نوع دوستی ایرانیان است. حمام ها در گذشته علاوه بر مکانی برای نظافت و بهداشت شخصی، مکانی برای ‏ملاقات عمومی و دیدار با آشنایان و حتی انتخاب عروس آینده و یا مراسم تدفین و شستن مردگان بوده است. بد ‏نیست بدانید که این حمام بخشی از مجموعه مسجد، ۴ سوق یا بازار، کاروانسرا و همین حمام تاریخی است که ‏همگی آنها را به دستور علی قلی آقا ساخته اند. در ادامه بیشتر با حمام تاریخی علی قلی آقای اصفهان آشنا ‏خواهید شد.‏

حمام علی قلی آقای اصفهان کجاست؟

این حمام در محله ای به همین اسم یعنی علی قلی آقا قرار گرفته که دسترسی به آن از هر نقطه ای راحت ‏است. برای رسیدن به حمام تاریخی علیقلی آقا اگر با ماشین شخصی هستید، به سمت میدان شهدا بروید و پس ‏از آن به داخل خیابان فروغی بپیچید. در طول مسیر خیابان فروغی، هنگامی که به اولین چهارراه رسیدید، وارد ‏خیابان تگریان شوید. در خیابان تگریان تابلوهای راهنما به سمت حمام تاریخی علیقلی آقا را خواهید دید.‏

مسیر دیگری که در بین گردشگران معروف است از سمت خیابان بیدآبادی است. برای اینکار باید بعد از میدان ‏شهدا وارد خیابان چهارباغ پایین شوید و سپس به سمت خیابان جامی و در نهایت وارد خیابان بیدآبادی شوید. ‏در انتهای این خیابان، حمام علی قلی آقا را خواهید دید.‏ اگر هم با خط مترو هستید، در ایستگاه مترو شهدا پیاده شوید. از آنجا ۸۰۰ متر با این بنای تاریخی فاصله دارید. ‏با تاکسی های خطی می توانید در طی ۲ دقیقه خودتان را به حمام علیقلی آقا برسانید.‏

تاریخچه حمام تاریخی علی قلی آقای اصفهان

طبق مطالعات و بررسی هایی که به عمل آمده، قدمت این حمام تاریخی اصفهان به قرن ۱۲ هجری (۱۱۲۵ ‏هجری قمری) یعنی دوران صفویه باز می گردد. این حمام را به دستور علی قلی آقا از درباریان (خواجگان) ‏صفویه در زمان حرم شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی، ساخته اند. این حمام برای استفاده خانم ها و ‏آقایان به شکل کاملا مجزا قابل استفاده بوده است. گفته ها حاکی از این است که حمام کوچکتر برای استفاده ‏خانم ها و حمام بزرگتر برای استفاده آقایان بوده است. امروزه کاربری این موزه با مرمت های مختلف و مجسمه ‏هایی که قرار داده اند به موزه مردم شناسی تغییر پیدا کرده است.‏

معماری و ساختار حمام علی قلی آقای اصفهان

معماری بناهای تاریخی اصفهان همیشه زبانزد خاص و عام بوده و حمام علیقلی آقا هم از این قاعده مستثنی ‏نیست. بنای کلی حمام را طبق اصول معماری صفویه ساخته اند که شامل دو قسمت حمام بزرگ و کوچک است. ‏البته تابلوها و نقاشی هایی که در این حمام به چشم می خورند در دوران قاجار به آن اضافه کرده اند.‏

• حمام بزرگ

ورودی حمام بزرگ ۸ ضلعی است که با دو راهرو عمود بر هم به رختکن متصل است. نورگیر این قسمت ها به ‏کمک روزنه های جام گاه که محل قرارگیری شیشه های عدسی محدب است تأمین می گردد. دلیل محدب ‏بودن شیشه های روزنه ها، جلوگیری از اتلاف انرژی و پخش کردن یکسان نور ورودی است. البته مزیت بزرگتر ‏آن این است که به دلیل شکست نور، از بیرون داخل حمام را نمی توان دید.‏

سربینه حمام بزرگ داری ۴ حوض داخل سکوهاست که به کمک آن مراجعه کنندگان پاهای خود را در آن ‏شستشو می دهند. سربینه و گرم خانه در حمام علی قلی آقا اصفهان به کمک یک راهرو به هم متصل هستند. ‏اگر به دقت به حوضچه ها نگاه کنید، سنگ های یک تکه سفید رنگ به اندازه ۱ متر خواهید دید که سطح آنها را ‏آجدار کرده اند. ‏این سطح آجدار و برجستگی های روی آن در نقش تکیه گاه صندلی، عمود بر حوضچه ها هستند. در واقع تصور ‏می کنند که نقش این قسمت ها به عنوان ماساژور و نقطه اتصال بوده تا افراد لیز نخورند و از برخورد سر آنها به ‏لب حوضچه جلوگیری کنند.‏

• گرم خانه

گرم خانه در حمام علی قلی آقا اصفهان مزین به سنگ های مرمر است که در زیر آن زنبورک های مختلف وجود ‏داشته تا همیشه کف آن گرم باقی بماند. طرح و نقوش کاشی کاری های دیوار گرمخانه، طرح های اصیل ایرانی ‏یعنی گل و اسلیمی هستند که در دوران صفویه به اوج محبوبیت دست پیدا کردند.‏ در گرم خانه یک استخر بزرگ یا چال حوض را می بینید که برای غوطه وری و آب تنی مورد استفاده بوده است.

‏‏۲ شاه نشینی که در دو سمت محور اصلی گرمخانه می بینید شاه نشین هستند. یکی از این شاه نشین ها برای ‏پرش در آب و دیگری برای نشستن و تماشا کردن بوده است. خزینه حمام با چند پله به گرمخانه وصل است. در ‏کنار خزینه هم دو محل شاه نشین برای حمام خصوصی قرار دارند. در بخشی از گرم خانه، لنگ شوی خانه و ‏سرویس بهداشتی هم به چشم می خورند.‏

اگر به جرزهای مشرف به گرم خانه به دقت نگاه کرده باشید، تابلو کاشی کاری شده بسیار زیبایی را خواهید دید. ‏طبق گفته ها و اسناد به دست آمده، این مرد که در تابلو کاشی کاری لباس و عمامه و عصا دارد، احتمالا همان ‏علی قلی آقاست که این حمام را ساخته است.‏

• حمام کوچک

طراحی، قاعده و اصول معماری حمام کوچک مشابه با حمام بزرگ است ولی همه چیز در ابعاد کوچکتر به چشم ‏می خورد. قاعده سربینه حمام کوچک مربع شکل است که در ۳ ضلع آن سکو با حوض قرار گرفته اند. گرمخانه ‏حمام کوچک علی قلی آقا با ۸ ستون که طاق آن را نگه داشته اند خودنمایی می کند.‏

• سیستم گرمایشی

آب حمام علی قلی آقا اصفهان به کمک چاه گاو تأمین می شده که در فضای گاورو در ضلع غربی حمام قرار ‏داشته است. این آب از چاه گاو به پشت بام منتقل می شده و از آن جا به خزینه و حوضچه می رسیده است. ‏آتشدان (تون) و انبار سوخت وظیفه گرم کردن آب را بر عهده داشته که به همراه ظرف مخصوص گرم کردن آب ‏‏(تیان) و گودال جمع آوری خاکستر در بخش غربی قرار دارند. دودکش و کانال های انتقال گرما هم در زیر حمام ‏قرار داده اند که همان سیستم گرمایش از کف دنیای مدرن است.‏

• سیستم دفع فاضلاب

سیستم دفع فاضلاب در گرمابه علیقلی آقا به شیوه گنداب بوده است. در این شیوه، فاضلاب از طریق کف شوی ‏های گرمخانه و بینه وارد کانال هدایت کننده می شود. در نهایت گنداب جمع آوری شده به قسمت پشت حمام ‏می ریزد. نهایتا پس از خشک شدن فاضلاب دفعی، در محل جدا و دور از شهر دفن می کردند.‏

اطلاعات تماس و هزینه بلیط بازدید از حمام علی قلی آقا اصفهان

بازدید از حمام علی قلی آقا در تمامی روزهای هفته از ساعت ۷ صبح تا ۶ عصر امکان پذیر است. هزینه بلیط ‏ورودی برای گردشگران ایرانی ۵۰۰۰ تومان است. مدت زمانی که برای بازدید از این حمام تاریخی نیاز دارید بین ‏‏۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت است. برای دریافت آخرین اطلاعات در خصوص ساعات بازدید و هزینه بلیط می توانید با ‏شماره تلفن ۳۳۳۷۵۷۷۷-۰۳۱ تماس بگیرید.‏

دیدنی های نزدیک

حمام علی قلی آقا در کنار سایر بناهای تاریخی اصفهان مکان بسیار دیدنی است که در سفر به اصفهان نباید آن ‏را از دست داد. در نزدیکی این حمام تاریخی جاذبه های گردشگری دیگری هم وجود دارند که هر سال میزبان ‏هزاران گردشگر از سراسر کشور هستند. سرای ملک التجار، مسجد حکیم، کاخ هشت بهشت، زورخانه، مسجد و ‏بازار علی قلی آقا نزدیکترین فاصله را دارند. کاخ چهلستون، آکواریوم اصفهان، موزه عصارخانه شاهی و میدان ‏نقش جهان هم با فاصله حدود ۱۵ دقیقه ای فاصله خوبی با حمام علیقلی آقا دارند.‏

هتل های نزدیک

دسترسی نزدیک به جاذبه های گردشگری برای مسافران اهمیت بسیار زیادی دارد مخصوصا در شهری مثل ‏اصفهان که به دلیل شلوغ بودن در ماه های اوج مسافر، مزیت بزرگی است. برای رزرو هتل های نزدیک به حمام ‏علی قلی آقا و جاذبه های اطراف آن توصیه می کنیم هتل جمشید، پیروزی، ویانا، مروارید، سهروردی و یا آزادی ‏را انتخاب کنید. اقامت ۲۴ در تمام طول سال همیشه بیشترین میزان تخفیف را برای رزرو هتل اصفهان شما عزیزان در نظر گرفته ‏است.‏

سؤالات متداول

[toggle title=”مسیر دسترسی به حمام علی قلی آقا چگونه است؟” state=”close”]برای رسیدن به حمام علی قلی آقا اصفهان می توانید از سمت میدان شهدا به خیابان فروغی و سپس در اولین چهارراه به سمت خیابان تگریان بروید. همچنین می توانید از سمت خیابان چهارباغ پایین به سمت خیابان جامی و سپس خیابان بیدآبادی بروید. اگر با مترو هستید در ایستگاه شهدا پیاده شوید.[/toggle]

[toggle title=”چه زمانی می توان از حمام علی قلی آقای اصفهان بازدید کرد؟” state=”close”]امکان بازدید در تمامی روزهای هفته از ساعت ۷ بعد از ظهر تا ۶ صبح امکان پذیر است.[/toggle]