دهکده چوبی نیشابور، تنها روستای چوبی ایران

در ۱۷ کیلومتری شهر نیشابور، روستایی بی نظیر وجود دارد که میتواند مقصدی جذاب برای گردشگران باشد. این روستا تمام از چوب ساخته شده و شما میتوانید در این روستا بناهای مختلفی از جمله مسجد چوبی، کتابخانه و موزه چوبی، آلاچیق‌های چوبی و رستوران چوبی مشاهده کنید.

معماری بی نظیر دهکده چوبی نیشابور یکی از شگفتی های این منطقه است. اولین سنگ بنای ساخت روستا از آقای حمید مجتهدی (متولد ۱۳۱۹ و متوفی در پاییز ۱۳۹۲)  است. اولین چیزی که در دهکده چوبین نیشابور ساخته شد آلاچیق کوچکی بود که آقای مجتهدی برای بازی پسربچه‌اش آن را ساخت. این دهکده، نه‌تنها یک مقصد گردشگری، بلکه مکانی برای فرار از شلوغی و ازدحام شهر و پناه بردن به آغوش طبیعت است. در ادامه این مطلب از مجله گردشگری اقامت ۲۴ همراه ما باشید.

تاریخچه ساخت دهکده چوبی نیشابور

حمید مجتهدی، نوه‌ی ملا محمد کاظم خراسانی (از علمای برجسته دوره قاجار و حامی مشروطه)، پس از تحصیل مهندسی عمران در دانشگاه برکلی کالیفرنیا و بازگشت به ایران در سال ۱۳۶۰، تصمیم گرفت روستای آبا و اجدادی‌اش، محمدآباد آقازاده، را که به‌دلیل تغییر مسیر جاده‌های اصلی به حاشیه رانده شده بود، احیا کند. همه‌چیز از یک آلاچیق چوبی برای بازی پسرش آغاز شد.

وقتی مجتهدی متوجه شد این سازه استحکام کافی ندارد، آن را به خانه‌ای چوبی تبدیل کرد و این جرقه، شروعی برای خلق یک دهکده بی‌نظیر بود. طی ۲۰ سال، با تحمل سختی‌های فراوان، از کمبود منابع مالی تا چالش‌های فنی، او با دستان خود و با کمک خانواده‌اش، بناهایی چوبی را یکی پس از دیگری ساخت. نتیجه، دهکده‌ای شد که امروز یکی از برجسته‌ترین جاذبه‌های نیشابور و ایران است.

مسجد چوبی؛ شاهکاری بی نظیر در معماری

مسجد چوبی، یکی از زیباترین نقاط دیدنی این روستا است. اولین مسجد تمام‌چوبی جهان که با مساحت ۲۰۰ مترمربع و استفاده از ۴۰ تن چوب ساخته شده است. دو مناره آن ۱۳ متر از سطح زمین ارتفاع و وزن هر یک تقریباً ۴ تن می‌باشد و حدود ۲ سال ساخت آن به طول انجامیده است. این شاهکار معماری، که به‌ شکل کشتی وارونه طراحی شده که خود بنایی خیره کننده و بی نظیر است. این سازه در برابر زلزله تا ۸ ریشتر مقاوم است و دیوارهای دوجداره‌اش، با عایق‌های ضد موریانه و پوشش‌های مخصوص، آن را در برابر پوسیدگی و آفات حفظ می‌کنند چرا که این منطقه بسیار موریانه خیز است.

اسکلت این بنا به شیوه Two by Four یا Double L ساخته شده‌است. مناره‌ها به سقف به گونه‌ای اتصال دارند که در داخل مسجد ستونی وجود ندارد.سقف شیروانی، تهویه طبیعی مشابه بادگیرهای یزدی، و تزئینات داخلی با چوب درختانی مثل گیلاس و گردو، همگی از ویژگی های منحصر به فرد این مسجد است. برروی دیواره‌های داخلی و بیرونی مسجد به ترتیب تعداد ۶ و ۷ کتیبه زیبا از آیات قرانی به همراه قاب هایی که از چوب درختان گردو وتوت ساخته شده اند نصب شده است. نورپردازی خلاقانه حتی در شب ها نیز جلوه‌ای خاص به این مسجد می‌بخشد که آن را به یکی از محبوب‌ترین نقاط برای عکاسی و زیارت تبدیل کرده است.

معماری و ساخت خلاقانه دهکده

تمامی بناها در دهکده چوبی نیشابور، از خانه‌های مسکونی و سوئیت‌های اقامتی گرفته تا رستوران، موزه، کتابخانه، نانوایی و حتی سرویس‌های بهداشتی، با چوب ساخته شده‌اند. این چوب‌ها از درختان کاشته‌شده در خود دهکده، مانند کاج، سرو و سپیدار، تأمین شده‌اند تا کمترین فشار به منابع طبیعی وارد شود.

طراحی بناها، با الهام از معماری ایرانی قدیمی ،حس  آرامش را به بازدیدکنندگان القا می‌کند. دیوارها، سقف‌ها، پنجره‌ها و حتی تزئینات داخلی، همگی از چوب هستند و شما هیچ سازه ای از جنس دیگری جز چوب پیدا نمیکنید.

در ساخت اسکلت مناره ها سقف و دیواره ها به یک دیگر اتصال عنکبوتی دارند. این نام به دلیل ساختار بندی آن که به شکل تارهای عنکبوت در هم تنیده شده اند مشهور است. نکته ی جالب توجه این است که از طریق نردبان داخل مناره‌ها می‌توان به بالای مناره دسترسی پیدا کرد.

و همچنین  در محل اتصال مناره به سقف، دریچه‌ای تعبیه شده که مانند یک کانال تهویه عمل می‌کند به‌ طوری‌ که در تابستان هوای گرم و آلوده را از فضای مسجد خارج می‌کند و هوای پاکیزه از طریق بادگیر مخصوصی که در سقف بنا شده، داخل مسجد می‌شود.

علاوه بر این، باغ‌هایی پر از درختان همیشه‌سبز، گل‌های شمعدانی، رز، یاس و گیاهان بومی، همراه با دو برکه که محل پرورش ماهی کپور هستند از ویژگی های منحصر به فرد این منطقه به شما می‌آیند. در دهکده چوبی نیشابور از کاشت درختان برای تأمین چوب تا مدیریت منابع آب استفاده می شود. همچنین، زباله‌ها در این دهکده بازیافت می‌شوند و انرژی مصرفی با روش‌های سبز به حداقل رسیده است.

مسیر دسترسی به دهکده چوبی نیشابور

برای رسیدن به دهکده چوبی نیشابور ، ابتدا باید به نیشابور سفر کنید. این دهکده در ۱۶/۹ کیلومتری مرکز شهر (حدود ۲۴ دقیقه با خودرو) و ۱۱۴ کیلومتری مشهد (حدود ۹۰ دقیقه) قرار دارد. مسیرهای دسترسی به این دهکده عبارت‌اند از:

از نیشابور: از میدان امام خمینی به خیابان امام خمینی و سپس بلوار جمهوری بروید. در انتهای بلوار به بلوار خیام برسید و از میدان فازی، از خروجی دوم به جاده اسحاق‌آباد وارد شوید. پس از آرامگاه فضل بن شاذان (حدود ۵ کیلومتر)، به جاده سمت راست بپیچید تا به دهکده برسید.

مسیر جایگزین از نیشابور: از اتوبان امام رضا، به بلوار آزادگان و سپس بلوار خیام بروید و ادامه مسیر را مانند بالا طی کنید.

از شهر مشهد یا سبزوار: از اتوبان مشهد_تهران به سمت نیشابور حرکت کنید، سپس به جاده قدمگاه و از آنجا به جاده اسحاق‌آباد بپیچید. تابلوهای دهکده چوبین یا مسجد چوبی شما را هدایت می‌کنند.

نکته مهم: تابلوهای راهنما ممکن است در برخی نقاط کم باشند، بنابراین استفاده از اپلیکیشن‌های مسیریابی مانند گوگل مپ یا نشان توصیه می‌شود.

آدرس دقیق: خراسان رضوی، نیشابور، انتهای بلوار شهدا، جاده تقی‌آباد طلایی، روستای محمدآباد آقازاده – کیلومتر ۷ جاده عطار و خیام

جاهای دیدنی اطراف دهکده چوبین

در زمان سفر به نیشابور شما می‌توانید از دیگر جاهای دیدنی نیشابور دیدن کنید و از آثار تاریخی این منطقه لذت ببرید.

• آرامگاه عمر خیام
• آرامگاه عطار نیشابوری
• آرامگاه کمال‌ الملک
• آرامگاه فضل بن شاذان
• بازار سرپوش نیشابور
• موزه مشاهیر و افلاک‌نمای خیام
• معدن فیروزه نیشابور

نکات مهم برای بازدید

بهترین فصل برای بازدید از دهکده چوبی نیشابور بهار و تابستان به‌دلیل آب‌ و هوای معتدل و سرسبزی منطقه ایده‌آل هستند. پاییز با رنگ‌های گرم و زمستان با سکوت و آرامش خاص خود نیز جذابیت دارند.
توصیه‌: از نوشتن یادگاری روی بناهای چوبی خودداری کنید و به حریم خصوصی ساکنان احترام بگذارید. آب معدنی، میان‌وعده و کلاه آفتابی همراه داشته باشید، زیرا امکانات در فصول خلوت ممکن است محدود باشد. کفش راحت برای پیاده‌روی در کوچه‌های روستایی ضروری است.
ساعات بازدید: معمولاً از ۸ صبح تا غروب، اما بهتر است پیش از سفر با مدیریت دهکده هماهنگ کنید.

شماره تماس مجموعه: ۰۵۱۴۲۳۱۳۳۷۳

جمع بندی مطالب

دهکده چوبی نیشابور چیزی فراتر از یک روستای چوبی است؛ این منطقه تنها روستای چوبی ایران بوده و از معماری خاص و خلاقانه ای برخورد است. تمامی بناهای این روستا در برابر زلزله تا ۸ ریشتر مقاوم اند. این روستا ترکیبی از مهندسی و هنر است. هنر و شاهکاری ایرانی با مهندسی پیچیده توانسته چنین دهکده ای را خلق کند. در سفر به این منطقه حتما از مسجد چوبی روستا دیدن کنید. در دهکده چوبی نیشابور بناهای مختلفی از جمله مسجد چوبی، کتابخانه و موزه چوبی، آلاچیق‌های چوبی و رستوران چوبی را می توانید مشاهده کنید که هریک از آن ها ساختاری بی نظیر و خلاقانه ای دارند.

سوالات متداول