یکی از زیارتگاه های دنج که می توان ساعتی را به دور از هیاهو و شلوغی شهر تهران، با آرامش به راز و نیاز پرداخت، آرامگاه امام زاده یحیی است. امامزاده یحیی، نام بقعه ابوالقاسم عزالدین یحیی است که در کوچه ای به همین نام در خیابان ۱۵ خرداد، بعد از خیابان شهید مصطفی خمینی، در یکی از محلات قدیمی شهر تهران که سابقا به آن عودلاجان گفته می شد، واقع شده است.
مقاله مرتبط : “امامزاده داوود ، تفریح و زیارت در تهران”
مقاله مرتبط : “معرفی آرامگاه امامزاده صالح در تهران”
ابوالقاسم عزالدین یحیی، با پانزده واسطه به امام چهارم حضرت سجاد (ع) می رسد. به عقیده برخی همانطور که در کتاب «شریف رضی» مطرح شده است، حضرت یحیی از فرزندان امام سجاد(ع) است، ولی بر روی صندوق قبر بقعه، نام یحیی بن زید، فرزند امام حسن مجتبی(ع) آمده است.
این بنا دارای صحن وسیع، مسجد، ایوان، رواق، ضریح، حرم آیینه کاری، سرداب، گنبد کاشی مخروطی شکل و سقاخانه است. قدیمی ترین اثر منقول این بقعه تاریخی که ساختمان اصلی بنای آن نیز به دوره مغول نسبت داده می شود، صندوق چوبی روی مرقد است که دارای تاریخ ۸۹۵ هجری قمری است.
صندوق منبت عتیقه امامزاده یحیی، چنان که در کتیبه آن اشاره شده به دستور ملکشاه غازی در سال ۸۹۵ هجری قمری به وسیله دو برادر به نام های استاد حسین و استاد محمد لواسانی ساخته شده است. بر روی درب قدیمی بقعه که چندان بزرگ نبوده، در دو کتیبه کوچک به خط ثلث نوشته اند: بانی بقعه خشتی قدیم شخصی به نام قرابشاره بوده و معمار آن، شخصی به نام دیو حسن بوده است.
بنای پیشین این بقعه شامل برج خشتی هشت ضلعی متعلق به قرن هفتم هجری است که مانند ابنیه دیگر عصر مغول، یک گنبد آجری ۱۲ ضلعی هرمی شکل بر بالای آن قرار داشت. در عهد قاجاریه هم اطراف این برج را با کاشی های هفت رنگ مزین ساخته بودند. اینک در محل برج خشتی قبلی، بقعه هشت ضلعی کنونی ساخته شده است.
در سال ۱۳۲۰ بنای جدید به همان سبک بنای قدیمی دوباره ساخته شد و تزئیناتی در طول سال ها به آن افزوده شد به گونه ای که در سال ۱۳۳۰، مساحت آستان پانزده برابر مساحت فعلی بود.
مساحت بنا حدود ۱۵۰۰ متر مربع است و ضریح حضرت امامزاده یحیی در اطاقی به مساحت حدوداً ۵۰ متر مربع قرار گرفته است که در وسط، ستون هایی است که داخل آن به صورت درگاه های کاشی کاری شده ای در دو قسمت بالایی و پائینی قرار دارد. بر روی کتیبه ای که بر روی ضریح قرار دارد، سال ۱۳۵۸ درج شده که در زمان امام خمینی (ره) بازسازی شده است. قسمت های دیگری شامل ایوان، کفش کن، اتاق موزه و دفتر آستانه و کتابخانه به تدریج تا سال ۱۳۳۰ هجری شمسی به بنا اضافه گشته و کاشی کاری گنبد و تزئینات ملحقات بنا انجام گرفته است.
کهن سال‌ترین چنار زنده تهران با قدمت ۹۰۰ سال، در جوار صحن مخصوص بانوان امام زاده یحیی با قطر هفت متر قرار دارد. تعداد این چنارها در گذشته سه عدد بوده که یکی در خیابان قرار داشت و به سبب مزاحمت برای رفت وآمد شهروندان، شهرداری آن را برید و دیگری نیز خشک شده است. درخت باقی مانده با شماره یک و در سال ۱۳۳۰ در فهرست وزارت فرهنگ و اداره باستان شناسی به ثبت رسیده است.
در سال های اخیر فعالیت های عمرانی بسیاری در بقعه امامزاده یحیی تهران انجام پذیرفته که ضمن حفظ و نگهداری آثار گذشته، فضای اطراف حرم توسعه یافته است. این بنای تاریخی و مذهبی در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۱۴ به شماره ۲۴۱ در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
از کدام مسیر به امام زاده یحیی برویم؟
محله امامزاده یحیی از شمال به خیابان امیرکبیر و از شرق به خیابان ری می‌رسد و در جنوب خیابان پانزده خرداد شرقی است. دو ایستگاه پانزده خرداد و بهارستان نزدیک‌ترین ایستگاه‌ها به بارگاه امامزاده یحیی (ع) هستند، اما از هر کدام نزدیک به ۱۰ دقیقه پیاده‌روی دارید. همچنین می‌توانید با تاکسی یا اتوبوس از بهارستان به ابتدای خیابان پانزده خرداد بروید و بعد از سه دقیقه پیاده‌روی به بارگاه امامزاده یحیی (ع) برسید.
زیبایی های محله امام زاده یحیی
در این محله تاریخی بنا‌های مذهبی، مسجد، مدرسه، بازارچه، حمام و خانه‌های تاریخی، کوچه‌پس کوچه‌های پیچ‌درپیچ با دیوار‌های آجری و خشت و گلی قدیمی را می‌توانید تماشا کنید. سرای کاظمی یکی از آثار تاریخی زیبا در این محله می‌باشد که یکی از موزه‌های زیبای تهران است که با نام موزه تهران قدیم شناخته می‌شود.
منبع : وبلاگ اقامت ۲۴
