هارونیه مشهد : معرفی، آدرس و تصاویر

بقعه یا گنبد هارونیه قدیمی ترین و تنها اثر بازمانده از توس می باشد که در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال غربی شهر مشهد مقدس و در حاشیه غربی جاده مشهد- توس واقع شده است. در صورتی که تمایل دارید با این اثر تاریخی آشنا شوید از شما دعوت می کنیم که این مطلب از مجله گردشگری اقامت ۲۴ را به صورت کامل مطالعه کنید. هارونیه مشهد هم اکنون جزو بهترین مکان های تاریخی مشهد محسوب می شود.

معرفی هارونیه مشهد

هارونیه بنایی مربع شکل و گنبد دار است که ارتفاع آن ۲۵ متر بوده و وسعت آن ۱۲ در ۱۲ متر می باشد. در انتهای این بنا، سه حجره و اتاقک با تزئیناتی شامل گچبری قرار دارد. تزئینات بیرونی آن منحصر به قاب های عمودی و ستون و نماهای طرفین ورودی می باشد. فضاهای داخلی بنای هارونیه شامل ورودی ایوان، چهار شاه نشین، گنبدخانه و سه اتاق فرعی می باشد که تمامی آن ها در معرض دید عموم قرار گرفته است. محوطه بیرونی این گنبد نیز سنگ یابودی از امام محمد غزالی قرار گرفته و رو به روی ایوان هارونیه ، باغچه مستطیل شکل بزرگی ساخته شده است.

بیشتر بخوانید : “جاهای دیدنی مشهد“

گنبد هارونیه مشهد کجاست؟

گنبد هارونیه که به آن بقعه هارونیه نیز گفته می‌شود، در ۲۵ کیلومتری شمال غرب مشهد و در منطقه تاریخی توس قرار دارد. این بقعه تاریخی در حاشیه بلوار شاهنامه و در مسیر رسیدن به آرامگاه فردوسی قرار دارد.

لوکیشن گنبد هارونیه مشهد روی نقشه

اطلاعات بازدید از گنبد هارونیه

مدت زمان بازدید : بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه

شماره تماس: ۰۵۱-۳۲۶۶۳۸۲۵

هزینه بازدید: اطلاعات بروز در دسترس نیست.

ساعت بازدید: اطلاعات بروز در دسترس نیست.

معماری گنبد هارونیه

گنبد هارونیه که جزو  آثار ثبت شده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو است، در دهه اخیر و به همت انجمن آثار ملی و میراث فرهنگی خراسان ، مرمت و بازسازی شده است. درباره تاریخ این بنا نظرات مختلفی بیان شده است اما تحقیقاتی که اخیرا در مورد این بنا انجام شده نشان می دهد که بنای هارونیه آرامگاه یا خانقاهی است که در قرن هفتم یا هشتم هجری بنا شده است. برخی این محل را مکان تدریس و همچنین مدفن امام محمد غزالی می نامند که قبل از حمله مغول ها ساخته شده است.

با توجه به اینکه در قسمت شمالی این بنا، یک ردیف اتاق دیده می شود، این سوال به وجود می آید که این مکان بایستی محلی برای تدریس و علم آموزی افراد باشد. با توجه به این موضوع می توانیم ارتباط این بنا را با امام محمد غزالی دریابیم. زیرا در قرن ششم هجری قمری محمد غزالی پس از آنکه تدریس در نظامیه بغداد را قبول نکرد، در شهر طوس باقی ماند و در آنجا خانقاهی برای صوفیان و مدرسه ای برای طلاب احداث نمود و هر روز خود را به عبادت و راز و نیاز با پروردگار خویش و نیز خدمت به خلق گذراند.

کل بنای هارونیه از آجر تشکیل شده و هیچگونه کاشی کاری در آن به کار نرفته است. این بنا به صورت چهار ضلعی می باشد که ابعاد آن در اضلاع مختلف نابرابر است، بدین گونه که ضلع شمالی آن ۱۹.۵ متر، ضلع جنوبی آن ۲۰ متر، ضلع شرقی این بنا ۲۸ متر و در نهایت ضلع غربی آن ۲۹ متر می باشد. ارتفاع گنبد این بنا ۲۶ متر بوده و ارتفاع ایوان آن ۲۱ متر می باشد. ارتفاع گنبد کوچکی که در قسمت شمالی این بنا قرار گرفته است ۱۱ متر بوده و ارتفاع کمرپوش بنا ۹ متر می باشد. در قسمت جنوبی این بنا یک در ورودی با سر در بسیار بلند و فاقد هرگونه کاشی کاری قرار گرفته است.

چهار پلکان به صورت مارپیچ در گوشه ها و نیز سه اتاق فرعی در ضلع شمالی این بنا قرار دارد. درون گنبد بسیار ساده بوده و مقرنس کاری هایی مربوط به دوره تیموری نیز در رواق وسط، پشت ضلع شمالی گنبد خانه دیده می شود.

هارونیه نام جدیدی است که به این مکان داده شده و شاید سابقه مکتوب آن به صد سال گذشته نیز نرسد، و ذکر این نکته خالی از لطف نیست که این بنا هیچ ارتباطی با هارون الرشید عباسی در سال های ۱۷۰ تا ۱۹۳ هجری قمری ندارد و سبک معماری به کار رفته در این بنا، معماری آذری می باشد. در سفر به مشهد و بازدید از بناهای ماندگار توس، هارونیه و عکاسی از آن را از یاد نبرید.

رستوران های نزدیک بقعه هارونیه

در نزدیکی بقعه هارونیه رستوران‌های زیادی وجود دارند که بعد از بازدید این مکان تاریخی و آرامگاه فردوسی می‌توانید جهت استراحت و صرف غذا به آن‌ها مراجعه نمایید. در ادامه چندتا از بهترین رستوران‌های مشهد در نزدیکی این مکان تاریخی معرفی شده است:

• رستوران سوشیانت توس ( خورشخانه)
• رستوران یاس
• رستوران وغذای اماده علیزاده
• دکتر مزه
• دیزی سرای یاس

جاهای دیدنی نزدیک بقعه هارونیه

بقعه هارونیه در محدوده شهر تاریخی توس و در نزدیکی آرامگاه فردوسی که یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی مشهد است قرار گرفته است. همچنین آثار باستانی دیگری هم در این محدوده قرار دارند که بازدید انها خالی از لطف نیست. برخی جاهای دیدنی در نزدیکی بقعه هارونیه عبارتند از:

• آرامگاه فردوسی
• ارگ کهندژ توس
• سایت کشف فسیل کشفرود
• آرامگاه امام محمد غزالی
• موزه نان مشهد

هتل‌های نزدیک بقعه هارونیه مشهد

بقعه هارونیه در خارج شهر مشهد و در فاصله ۲۵ کیلیومتری آن قرار گرفته بنابراین هتل‌های زیادی در نزدیکی آن قرار ندارد. پیشنهاد می‌شود برای بازدید از این مکان تاریخی به همراه آرامگاه فردوسی یک روز را کنار گذاشته و از هر هتل یا اقامتگاهی که در مشهد سکونت دارید به این دو جاذبه تاریخی بیاید. ضمنا برای راحتی بیشتر می توانید تور مشهد را از اقامت ۲۴ رزرو کنید که دیگر نگران رزرو همزمان بلیط هواپیما و رزرو هتل نباشید. لیست برخی از بهترین هتل های مشهد که فاصله کمتری تا بقعه هارونیه مشهد دارند در ادامه آمده است:

• هتل نوین پلاس
• هتل آبان
• هتل هما ۲

جمع‌بندی مطالب

گنبد هارونیه، تنها بازمانده شاخص از شهر تاریخی توس در حدود ۲۵ کیلومتر شمال‌غرب مشهد، بنایی آجری و مکعب‌شکل با دوپوسته گنبدی است که به دورهٔ اسلامی (ایلخانی–تیموری) تعلق دارد و حدود ۲۲ متر ارتفاع و اضلاع ۱۹–۲۹ متر دارد. کاربری آن همچنان مبهم است، برخی آن را زندان هارون‌الرشید یا آتشکده ساسانی پیشینی می‌دانند، اما شواهد تاریخی کشف شده از دوره سلجوقی تا صفوی و برخی نشانه‌های پیش‌اسلامی حکایت دارد. ساختار معماری آن با ایوان صلیبی، اتاق‌های فرعی و شاه‌نشین‌ها، بیشتر شباهت به خانقاه یا مدرسه صوفیان دارد.

سوالات متداول