مسجد شیخ لطف الله اصفهان در میدان نقش جهان

مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان یکی از مساجد تاریخی و شناخته شده شهر اصفهان و مجموعه تاریخی میدان نقش جهان به شمار می رود که در دوران صفوی احداث گردیده است. این مسجد شاهکاری از معماری و کاشی کاری قرن یازدهم هجری بوده که توسط استاد محمدرضا اصفهانی، از معماران نامدار آن دوره ساخته شده است.

مسجد شیخ لطف‌ الله به فرمان شاه عباس اول صفوی، در مدت هجده سال بنا شده ‌است که در دوران صفویه آن را مسجد صدر و فتح الله نیز می نامیدند. این مسجد یکی از زیباترین مساجد دوره صفویه به شمار می رود که در ابتدا به منظور اجرای مراسم مذهبی خانواده سلطنتی و وابستگان خاص شاه بنا شده بود، اما بعدها به احترام بزرگ ترین شخصیت مذهبی آن عصر، شیخ لطف الله، به نام وی نامگذاری و برای نماز گذاری او اختصاص داده شد.

مقاله مرتبط : “جاهای دیدنی اصفهان“

شیخ لطف الله از علمای بزرگ شیعه جبل عامل ( لبنان امروزی ) بوده که به دعوت شاه عباس اول به اصفهان نقل مکان کرده است. از سویی شیخ لطف الله، پدر زن شاه عباس به شمار می رفت، به همین جهت در محل زندگی شیخ، مسجد و مدرسه‌ ای به نام او ساخته شد که در این محل به تدریس دروس فقهی و جلسات دینی اشتغال داشت.

مسجد شیخ لطف الله در ضلع شرقی میدان امام و مقابل عمارت عالی قاپو واقع شده که در سال ۱۰۱۱ تا ۱۰۲۸ هجری قمری در میدان مذکور احداث گردیده است.

مقاله مرتبط : “عالی قاپو اصفهان“

معرق کاری سردر مسجد شیخ لطف الله، در سال ۱۰۱۱ هجری قمری به پایان رسید و ساختمان و تزیینات آن در سال ۱۰۲۸ هجری قمری اتمام یافت. محراب مسجد شیخ لطف‌ الله، دارای کاشی کاری معرق و مقرنس های بسیار دلپذیری می باشد. در اطراف محراب، کتیبه‏ هایى به خط علیرضا عباسى به تاریخ ۱۰۱۲ هجری قمری وجود دارد و آثار خطاط دیگرى که باقر نام داشته است نیز در آنجا دیده مى‏ شود. در این کتیبه‏ ها، روایاتى از پیامبر اکرم (ص) و امام ششم شیعیان، امام جعفر صادق (ع) نقل شده است. اشعارى نیز بر کتیبه ‏هاى ضلع‌هاى شرقى و غربى به چشم می خورد که احتمالاً سراینده آنها، شیخ بهایى، عارف دانشمند و شاعر بزرگ دوره صفوى است.معمار و بنای مسجد، استاد محمد رضا اصفهانی می باشد که نام او در داخل محراب مسجد، در دو لوحهُ کوچک آورده شده است.

یکی از ویژگی‌های این مسجد، چرخش ۴۵ درجه ای است که با محور شمال-جنوب دارد که در اصطلاح به این قابلیت پاشنه گفته می شود. دلیل ایجاد این چرخش این است که چون در ورودی مسجد به سمت مشرق میدان قرار دارد، اگر بنا بود که مسجد را نیز به همین جهت می ساختند در جهت یابی قبله، اختلال ایجاد می شد. به همین دلیل با ایجاد یک راهرو که از ابتدای مدخل مسجد به سمت چپ و سپس به سمت راست می چرخد، این مشکل برطرف گردیده است. یعنی اگر چه ساختمان مسجد در مشرق است و از نمای خارجی، اینگونه دیده می شود که دیوار جبهه آن در جهت شمال به جنوب است، اما در همین محراب ،دیواری بنا شده که به سوی قبله است. هنگامی متوجه عظمت این فکر خارق العاده می شویم، که در بیرون مسجد، اثری از کجی و زاویه به چشم نخورده، اما به هنگام ورود بایستی قبول کرد که صحن نسبت به نمای خارجی پیچشی دارد، در صورتی که گنبد کوتاه این مسجد به علت مدور بودن، جهت یا زاویه مخالفی را نشان نمی دهد.

مقاله مرتبط : “مسجد امام اصفهان“

این مسجد تاریخی از لحاظ زیبایی نقوش و اسلیمی های به کار رفته در آن، به عنوان یکی از آثار تاریخی شهر اصفهان و همچنین از اماکن دیدنی این شهر به شمار می رود و هر سالانه گردشگران زیادی را از ایران و سایر نقاط دنیا به خود جذب می نماید.

منبع : وبلاگ اقامت ۲۴