معرفی روستای فرخد ؛ مهد گل محمدی و قمصر خراسان

اطراف مشهد روستاهای زیبا و جاذبه‌های گردشگری زیادی وجود دارد که بسیار دیدنی هستند. یکی از خاص‌ترین روستاهای مشهد در ۸ کیلومتری جاده مشهد به کلات نادری واقع شده است که به مهد گل محمدی خراسان معروف می‌باشد. روستای فرخد با مزارع زیبای گل محمدی و گلاب‌گیری در فصل بهار، قمصر خراسان نامیده شده است. در این مقاله قصد داریم شما را با این روستای معطر آشنا کنیم.

روستای فرخد

اگر اهل خراسانید و به دیدن کاشت و برداشت گل‌ محمدی و همچنین تولید گلاب علاقه‌مند هستید، دیگر لازم نیست این همه راه را شال و کلاه کنید و به قمصر کاشان بروید، فقط کافی است در فصل بهار و دمدمه‌های طلوع آفتاب سری به روستای فرخد در نزدیکی مشهد بزنید تا در آنجا نظاره‌گر زیبایی‌های طبیعت و برداشت گل محمدی و همچنین تولید گلاب به روش سنتی باشید. عاشقان گل سرخ محمدی می توانند از اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد ماه برای گلاب‌گیری به این روستای زیبا و معطر بروند.

 تاریخچه روستای فرخد

کشف سنگ قبرهایی در اعماق دو متری زمین‌های روستای فرخد که مربوط به ۳۰۰ سال گذشته هستند، گواهی بر قدمت تاریخی این روستا می‌باشد. همچنین در بخش مرکزی روستای فرخد چناری کهنسال زندگی می‌کند که حاکی از تاریخ و قدمت بالای این روستا است.

منطقه فرخد شامل دو روستا به نام روح‌آباد و فرخد بالاست. در سال‌های دور قلعه‌ای قدیمی و تاریخی به نام قلعه بالا، مابین فرخد و روح‌آباد ساخته‌ شد که تعداد زیادی از اهالی این دو منطقه را در خود جای داد. اگر چهل سال پیش به این منطقه سفر می‌کردید، می‌توانستید درب ورودی قلعه و آثار خندق آن را ببینید؛ اما درحال‌حاضر متاسفانه این اثر تاریخی به شکل یک بنای تخریبی و قدیمی‌ باقی مانده ‌است.

محصولات کشاورزی روستای فرخد

جمعیت روستای فرخد در حدود ۳۰۰۰ نفر است که از این تعداد حدود ۲۰۰ نفر به کشت گل محمدی مشغول هستند. روستای فرخد به دلیل کشت فراوان گل محمدی و تولید گلاب ناب به مهد گلاب مشهد معروف است. تاریخچه کاشت گل محمدی در این روستا به حدود ۵۰ سال قبل باز می گردد.

قبل از کاشت گل محمدی، مهمترین و عمده‌ترین محصول کشاورزی این روستا انگور بود که کیفیت بسیار خوبی داشت و در مشهد از معروفیت خاصی برخوردار بود. امروزه محصول اول این روستا گل محمدی و گلاب می‌باشد و انگور و زعفران از دیگر محصولات کشاورزی روستای فرخد محسوب می‌گردد.

فرآیند تولید گلاب در روستای فرخد

طی چندسال گذشته به پیشنهاد شورای روستا چندین کارگاه گلاب‌گیری در روستا دایر شده ‌است. وجود این کارگاه‌ها باعث شده کشت گل محمدی و تولید گلاب توسط مردم روستا رونق پیدا ‌کند. کارگران و کشاورزان زحمتکش روستای فرخد طی ۲۰ روز، فرایند و پروسه گلاب‌گیری را انجام می‌دهند که شامل مراحل زیر است:

۱. چیدن گل:

به افرادی که گل می‌چینند، گل‌چین می‌گویند. گل چین‌ها از اوایل صبح قبل از طلوع آفتاب شروع به گل‌چینی می‌کنند و سعی دارند تمام گل گلستان را تا قبل از طلوع آفتاب برداشت کنند. چون معتقدند گل قبل از طلوع خورشید عطر و بوی زیادتری دارد. معمولاً گل را به کمک ناخن انگشت شست و ناخن انگشت سبابه از سرشاخه جدا می‌کنند. لازم به ذکر است چون عصاره گل در قسمت ته گل که به شاخه وصل است متراکم می‌شود، سعی می‌کنند گل را از بند جدا کنند.

۲. گلاب‌گیری:

کل فرآیند گلاب‌گیری ۴ ساعت زمان می‌برد. پس از قرار گرفتن دیگ‌های گلاب‌گیری بر روی اجاق‌ها، با توجه به‌اندازه دیگ‌ها، گل‌های تازه را با آب با نسبت ۱ به ۳ مخلوط می‌کنند، سپس با گذاشتن سرپوش روی دیگ، روزنه‌های احتمالی را می‌پوشانند تا بخار به‌طور کامل درون دیگ باقی بماند. هنگامی‌ که محتویات دیگ جوشید، بخار آن را از لوله‌ها به درون پارچ مسی بزرگ که داخل آب سرد قرار دارد می‌ریزند.

هنگامی‌که این بخارها نیز سرد شدند، گلاب تولید می‌شود. پارچ‌ها با توجه به ظرفیتشان حدود ۳۰ الی ۴۰ لیتر گلاب می‌دهند. هنگام انجام این پروسه یک لایه‌ روغن بسیار نازکی روی گلاب ایجاد ‌می‌شود که باید با سرنگ جدا شود.

آیین گل‌غلتانی نوزادان

در روستای فرخد برای نوزادانی که در اولین بهار زندگی خود به سر می‌برند، مراسم خاص و زیبایی به نام گل‌غلتانی برپا می‌شود. مراسم گل‌غلتانی نوزاد نمادی برای شادابی نوزاد تلقی می‌شود و طبق اعتقادات مردم روستای فرخد باعث مصون ماندن نوزاد از شر و بدی در آینده می‌گردد. علاوه ‌براین باورهای مثبت، بسیاری از پزشکان هم مراسم گل‌غلتانی را برای کاهش حساسیت فصلی و آلرژی نوزاد موثر می‌دانند.

این مراسم بدین صورت اجرا می‌شود که ابتدا اوایل صبح در باغات گل‌ها را می‌چینند و از شاخه جدا می‌کنند. سپس بانوان روستا گل‌ها را در حال‌ و هوایی معنوی و بانشاط با خواندن صلوات و شعرهای سنتی در پارچه‌ای پرپر می‌کنند. ۴ نفر از زنان مسئول می‌شوند تا ۴ گوشه پارچه را به دست گرفته و باقی افراد نوزاد را که حمام کرده،‌ میان گلبرگ‌ها می‌غلتانند.

جشنواره گل محمدی و گلاب‌گیری در فرخد

در سال ۱۳۹۴ برای اولین بار جشنواره گل محمدی در روستای فرخد برگزار شد که حدود ۴۰۰ نفر بازدید کننده داشت. اما همین تعداد کم نیز باعث تبلیغ بیشتر برای این روستا شدند و در سال‌های بعد تعداد بیشتری از افراد برای مراسم جشنواره گل محمدی فرخد حضور پیدا کردند؛ به طوریکه در سال سوم جشنواره حدود ۲۰۰۰ نفر بازدید کننده در جشنواره شرکت نمودند.

با توجه به اینکه برداشت گل محمدی در فرخد از نیمه اردیبهشت آغاز می‌شود و اوایل خرداد پایان می‌یابد، زمان برگزاری جشنواره به طور معمول در هفته سوم اردیبهشت است. این جشنواره معمولا اوایل صبح شروع شده و قبل از ظهر خاتمه پیدا می‌کند. برگزاری مسابقات، اجرا موسیقی محلی، تشریح فرآیند گلاب‌گیری و مراحل کشت و برداشت گل محمدی و فروش محصولات گل محمدی مانند گلاب، مربا، دمنوش و… با قیمتی مناسب، از جمله برنامه‌های ویژه در جشنواره هستند.

مسیر دسترسی به روستای فرخد

برای رفتن به این روستا که یکی از جاهای دیدنی ایران می باشد ابتدا باید به مشهد بروید. داخل مشهد از طریق بزرگراه بابانظر به سمت پل امام حسین رفته و از آنجا به سمت آرامگاه خواجه ربیع و جاده کلات نادری ادامه مسیر می‌دهید. در جاده کلات دو روستای پاژ و فارمد را دنبال کنید تا به مقصد برسید. روستای فرخد در کیلومتر ۸ جاده مشهد به کلات نادری قرار دارد و فاصله زمانی آن تا مشهد نیم ساعت الی ۴۵ دقیقه می‌باشد.

آدرس روستایه فرخد روی نقشه گوگل :

 

سخن پایانی

با توجه به ظرفیت‌های گردشگری روستای فرخد، هنوز مکانی مناسب به منظور اقامت گردشگران در نظر گرفته نشده و نام فرخد در لیست بسیاری از تورهای گردشگری پیدا نیست .امید است که در آینده‌ای نزدیک به این روستای زیبا توجه بیشتری شود و زیرساخت‌های گردشگری مناسبی برای بازدیدکنندگان و همچنین مردم محلی روستا فراهم شود.