معیارهای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو

گاهی می شنویم که یکی از رسوم، بناها و آثار فرهنگی یا طبیعی کشور در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. اما آیا می دانید این آثار، بر چه اساسی در فهرست میراث چهانی ثبت می شوند؟ در این مطلب با جزئیات بیشتری در این رابطه آشنا می شویم:

• عضویت شهرهای ایران در شبکه شهرهای خلاق یونسکو

• ۱۰ بنای ایرانی ثبت شده در یونسکو

چگونگی ثبت جهانی آثار فرهنگی

برای ثبت آثار فرهنگی در فهرست جهانی یونسکو، همان طور که انتظار می رود، قواعد و استانداردهای خاصی وجود دارد. در همه نقاط جهان، سایت های میراث فرهنگی و طبیعی گوناگونی وجود دارند که دارای ارزش منحصر به فرد هستند و لازم است وارد فرایند ثبت شوند.

میراث فرهنگی ممکن است ملموس یا نا ملموس باشد. این آثار بیان خلاقانه زندگی گذشته انسان ها است که از نسل های قبل به دست ما رسیده است. میراث فرهنگی، نماد سنت ها، باورها و اندیشه های مردمان یک کشور است.

اهمیت ثبت در فهرست میراث فرهنگی یونسکو

قرار گرفتن یک اثر در فهرست جهانی یونسکو، می تواند پیامدهای مطلوبی داشته باشد. ثبت آثار موجب توجه و حفاظت بیشتر آن ها و همچنین جذب بیشتر گردشگر از داخل و خارج از کشور و تقویت اقتصادی منطقه می شود.

معیار های ثبت اثر در فهرست میراث جهانی

برای ثبت یک اثر در فهرست جهانی یونسکو لازم است این اثر دربرگیرنده موارد زیر باشد:

• دست آوردی بی همتا از نبوع هنری پیشینیان
• نماد تبادل ارزش های بشر در حوزه فرهنگ در یک دوره زمانی مشخص
• نشان دهنده سنت فرهنگی خاص که از بین رفته و یا هنوز زنده است
• نمونه برجسته ای از معماری، فن آوری و یا چشم انداز
• نمونه برجسته ای از سکونت گاه های باستانی بشر
• ارتباط مستقیم و ملموس با حوادث، باورها و آثار ادبی ارزشمند

معیار های ثبت آثار طبیعی در فهرست میراث جهانی

• پدیده‌‌ طبیعی کم نظیر و استثنایی با زمینه های زیبایی شناسی
• نمونه‌ ای خاص از مراحل تغییرات زمین شناسی
• نمونه ‌‌ای منحصر به فرد از فرایندهای زیست محیطی و بیولوژیکی اکوسیستم‌ های ساحلی و دریایی و جوامع از گیاهان و حیوانات
• در برگیرنده زیستگاه‌ های طبیعی مهم به لحاظ تنوع زیستی و گونه های در خطر

ثبت جهانی

حال ممکن است این پرسش طرح شود که چگونه می توان چنین میراثی را در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسانید؟

ابتدا باید این نکته را در نظر داشت که فقط کشورهای عضو کنوانسیون حمایت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان، مجاز به شرکت در این فرایند هستند. این کشورها می توانند تقاضای خود را به کمیته میراث جهانی یونسکو ارائه کنند. این کمیته متشکل از نمایندگان کشورهای عضو است و پس از همفکری با واحدهای مشورتی مانند شورای بین المللی آثار و سایت ها (ICOMOS)، اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) و مرکز بین المللی مطالعات درباره حفظ و احیاء اموال فرهنگی (ایکروم)، نظر نهایی خود را اعلام می کند.

دسته بندی انواع آثار فهرست میراث فرهنگی یونسکو

موارد قابل ثبت در فهرست میراث فرهنگی جهانی به سه دسته کلی تقسیم می شوند. این موارد عبارتند از:

• اثر: شامل اثر معماری، مجسمه، نقاشی و سنگ نگاره ها و کتیبه ها، پناهگاه های داخل غارها
• بنا: دارای معماری و یا جایگاهی ویژه
• سایت: چشم اندازهای فرهنگی و یا سایت های باستان شناسی و مردم شناسی

دسته بندی بناهای قابل ثبت در فهرست میراث فرهنگی جهان

بناهای شهری واجد شرایط افزوده شدن در فهرست میراث جهانی شامل سه دسته زیر هستند:

۱- شهرهای باستانی که دیگر قابل سکونت نیستند و خالی از سکنه شده اند ولی مدارک باستان شناسی دال بر مسکونی بودن آن در گذشته وجود دارد.

۲- شهرهایی که همچنان مسکونی هستند ولی با تاثیرپذیری از تغییرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی توسعه پیدا کرده اند.

۳- شهرهای مدرن امروزی که هنوز ساختار شهری اولیه آنها حفظ شده است اما توسعه آنها اجتناب ناپذیر است.

ضوابط استفاده از برنامه های آموزشی سازمان میراث جهانی

کشورهای عضو کنوانسیون حمایت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان می توانند برای آموزش پرسنل متخصص در کلیه سطوح در زمینه شناسایی، حفاظت، نگهداری و مرمت میراث فرهنگی طبیعی درخواست کمک کنند. این درخواست ها چه در سطح ملی و چه در سطح منطقه ای لازم است شامل اطلاعاتی باشد. این اطلاعات عبارتند از:

• اطلاعات دوره آموزشی مورد نظر
• نوع کمک درخواستی
• ارایه مخارج تقریبی برای کمک مالی
• اطلاعات کلاس هایی که سلسله ای هستند
• و سایر کمک هایی که برای برگزاری این کلاس درخواست خواهد شد

منبع: وبلاگ اقامت ۲۴