آیین های محلی گناباد؛ از آیین نوروزی تا مراسم کفزنی
در جنوب خراسان رضوی میتوانید به شهری قدیمی به نام گناباد سفر کنید و آداب و رسوم آنها را از نزدیک ببینید. آداب و رسوم گناباد برگرفته از باورها و اعتقادات مردم این منطقه است و قدمتی دیرینه دارد. برای آشنایی بیشتر با آیین های محلی گناباد، خواندن این مقاله از مجله گردشگری اقامت۲۴ را از دست ندهید.
فهرست این مطلب
آیین نوروزی در گناباد
مردم گناباد با شور و شوق و آیینهای خاصی به استقبال بهار میروند. مردم این خطه رسم دارند، کارهای زیر را به مناسبت نوروز انجام دهند:
- طبخ کلنبه شکری، حلوا و سمنو
- کاشتن سبزه
- پختن قطاب مخصوص گناباد (با عدس، ادویه و پیاز): مردم گناباد اعتقاد دارند که اگر قطابها را با سبزی پر کنند، سالی پربرکت خواهند داشت.
- چهارشنبهسوری: جوانان گناباد برای جشن چهارشنبهسوری، هیزمها را آتش میزنند و بعد برای خاموشکردن آتش، کوزهای از آب را روی آن میریزند.
- پهنکردن سفرهای از آجیل در اولین روز عید
- رفتن به زمینهای زراعی در اولین چهارشنبه سال نو
- حضور در مزار آقا سیدمرتضی (فرد مورد احترام اهالی منطقه) با تخم مرغ رنگی و خوراکیهای عید
- اجرای موسیقی و رقص محلی
- برگزاری مراسم یادبود برای عزیزان از دست رفته
- سرزدن مردم گناباد به باغهای خودشان در روز طبیعت
آیین سنتی بیبی گرد
هنگامی که گناباد در زمان قدیم دچار خشکسالی میشد، مردم برای آمدن باران، خوراکی نذری به نام بیبیگلو (نوعی فتیر و کلمبه شکری) میپختند و به فقرا میدادند. البته در روز نهم فروردین هم چنین آیینی، فارغ از آمدن یا نیامدن باران برگزار میشود. جالب است بدانید که این آیین در فهرست میراث ناملموس ملی کشور به ثبت رسیده است.
آیین کفزنی در گناباد
یکی از خاصترین آیینهای مردم گناباد، درست کردن خوراک خاصی به نام «کف» است. مردم گناباد برای درست کردن این خوراکی، ریشه گیاه بیخ را میجوشانند و در ظرفی بزرگ به نام تغار میریزند. در نهایت آنقدر شیره ریشه این گیاه را با چوب درخت گز هم میزنند که به صورت کف درمیآید. بعضی از افراد، کف به دست آمده را معمولا با گردو میخورند.
آداب و رسوم محرم در گناباد
مردم گناباد هر سال یک روز قبل از شروع محرم، با آیینهای خاص مراسم محرم را برگزار میکنند. در مراسم محرم گنابادیها، شاهد آیینهای زیر خواهید بود:
- نخلبندان و نخلگردانی
- تعزیهخوانی
- حرکت کاروان کربلا به صورت نمادین از مسجد «سرطراز»
- مداحی و چاووشیخوانی و کوبیدن طبل
- سیاهپوشکردن مساجد
صحبت پایانی
در این مقاله تعدادی از معروفترین آیین های محلی گناباد را معرفی کردیم؛ آیینهایی که به مناسبتهای مختلف مانند نوروز، محرم، چهارشنبهسوری و… برگزار میشوند. شما چه آیینهای دیگری از این منطقه میشناسید؟ برای ما در قسمت نظرات بنویسید تا آنها را به این مقاله اضافه کنیم.
سوالات متداول
آیین های محلی گناباد کدامند؟
آیین کفزنی، بیبی گردی، اجرای موسیقی محلی، چهارشنبهسوری (با آتشزدن هیزم و ریختن آب کوزه روی آن)
آیین کفزنی چیست؟
مردم گناباد ریشه گیاه بیخ را میجوشانند و در ظرفی بزرگ به نام تغار میریزند. آنقدر شیره ریشه این گیاه را با چوب درخت گز هم میزنند که به صورت کف درمیآید و آن را با شیره و گردو میخورند.
