کلیسای مسروپ مقدس مشهد (ده دی) به همراه ‏آدرس و اطلاعات کامل

کلیسای مسروپ مقدس از جاهای دیدنی مشهد برای ارامنه ساکن این شهر است که در کنار جاذبه های مختلف ‏و زیارتگاه امام رضا (ع) مورد توجه بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی است. با اینکه با شنیدن نام مشهد ‏خیلی کم پیش می آید که بناهای تاریخی مثل کلیسا به ذهن ما خطور کنند؛ اما وجود این کلیسا در میدان ده ‏دی باعث شده تا باور کنیم تنوع فرهنگی، دینی و جاذبه های تاریخی در مشهد بسیار بالاتر از حد تصور ماست. ‏در ادامه شما را با کلیسای مسروپ مقدس مشهد بیشتر آشنا خواهیم کرد. با اقامت ۲۴ همراه باشید.‏

کلیسای مسروپ مقدس کجاست؟

برای بازدید از کلیسای مسروپ مقدس مشهد باید به دروازه ارگ و سپس خیابان جانبازان بروید و وارد فرعی ۳۴ ‏شوید. به محض ورود به خیابان جانبازان می توانید گنبد مخروطی شکل بسیار زیبای آن را مشاهده کنید که از ‏پشت ساختمان های اطراف خودنمایی می کند. با توجه به اینکه این کلیسا در نزدیکی میدان ده دی قرار گرفته ‏به نام کلیسای ده دی هم می شناسند.‏
آدرس کلیسای مسروپ مقدس مشهد: خراسان، مشهد، جانبازان، کلیسای مسروپ مقدس

تاریخچه کلیسای مسروپ مقدس

کلیسای ده دی مشهد یا همان کلیسای مسروپ در سال ۱۹۴۱ میلادی برای ارامنه ساخته شد که مربوط به ‏اواخر دوران سلطنت پهلوی اول است. این کلیسا تا دهه ۵۰ فعالیت بالایی داشت و تمامی مراسمات مسیحیان در ‏آن اجرا می شد. اما پس از آن که ارامنه از مشهد رفتند، فعالیت آن هم بسیار کاهش پیدا کرد. هم اکنون ‏کلیسای مسروپ با مدیریت شورای خلیفه گری تهران – شمال اداره می گردد. این کلیسای تاریخی در سال ‏‏۱۳۸۴ توسط همین شورا به ثبت در آثار ملی رسید.‏

تاریخچه کلیسای میدان ده دی مشهد به قبل از دوران ساخت آن باز می گردد. در دوران صفویه، بسیاری از ‏ارامنه به دلایل مختلف و از ترس جان خود (ناشی از جنگ بین عثمانی ها و صفویان) توسط شاه عباس اول در ‏اصفهان، منطقه جلفا پناه داده شدند و در آنجا کلیساهای مختلفی ساختند. در زمان نادرشاه، از منطقه جلفا به ‏خراسان آورده شدند تا در مقابل حمله ازبکان مقاومت کنند. با این حال این کار به اجبار صورت گرفت و در زمان ‏پادشاهان بعدی نیز مورد رفتارهای مناسبی قرار نگرفتند.‏

ارامنه ایران در آن دوران فقط در حرفه های محدود (زرگری، جواهرسازی و بازرگانی) می توانستند فعالیت کنند. ‏روابط ارمنیان را هم با مسلمانان بسیار محدود کرده بودند. اما در دوران پهلوی اول روابط به گرمی گرایش پیدا ‏کرد و حتی مجوز ساخت کلیسا در مشهد گرفتند. کلیسای مسروپ مقدس مشهد که در سال ۱۳۲۰ شمسی، ‏‏۱۹۴۱ میلادی ساخته شده همان کلیسای دوران پهلوی اول است. نام مسروپ مقدس از نام مسروپ ماشتوش ‏گرفته اند که حروف زیبای زبان ارمنی را ابداع کرده است. اگر دقت کرده باشید کلیسای مسروپ مقدس در ‏اراک، رشت و اهواز هم وجود دارد.‏

بد نیست بدانید که در سال ۱۳۹۶ طبق گفته روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی، با کمک ‏ارامنه مشهد، ۱۲۰ میلیون تومان برای مرمت و بازسازی اختصاص داده اند. قسمت هایی از کلیسا که مورد ‏بازسازی قرار گرفتند شامل بام و محوطه داخلی، نمای مشرف به میدان ده دی، ساخت کف و افزایش استحکام ‏بنای کلیساست.‏

فضا و معماری ساخت کلیسای ده دی مشهد

کلیسای مسروپ مقدس در شهر مشهد بر روی زیر بنایی به مساحت ۳۰۰ متر مربع احداث گردیده است. صدور سند شهرداری برای این مکان در سال ۱۳۳۰ بوده است. بعد از اتمام ساخت کلیسا، بخش هایی مثل مدرسه آرین، ساختمان اداری و کتابخانه هم به آن اضافه کردند. معماری و شکل ‏کلی کلیسا شبیه به ذوزنقه است که با دو گنبد مخروطی با صلیب آهنی در رأس آنها خودنمایی می کند.‏
گنبدهای کلیسای مسروپ آجری است و ناقوس زیر گنبد اصلی، در زمان جشن های ۲۵۰۰ ‏شاهنشاهی به آن اضافه گردید. ناقوس را در منطقه جلفای اصفهان ساخته اند. امروزه فقط ‏یک درب ورودی کلیسای مسروپ مقدس مشهد کار می کند. کتیبه ای که در بالای درب مشاهده می کنید، بیان ‏کننده متولیان ساخت و تاریخ احداث آن است. البته در زمان ساخت ۳ درب ورودی برای آن در نظر گرفته بودند ‏که متأسفانه ۲ درب آن کاملا مسدود گردید.‏

این کلیسا در مشهد کمتر شناخته شده و حتی مردم محلی هم اطلاعات زیادی در مورد آن ندارند. مهمترین ویژگی متمایز کننده این کلیسا، طاق ستون دار مستطیل شکلی است که برای نمای خارجی درب ‏ورودی در نظر گرفته اند. محراب کلیسا را در ضلع شرقی ساخته اند. ‏
روشنایی کلیسا به کمک نورگیرهای ضلع شمالی و جنوبی کلیسا فراهم می گردد. ساختمان اصلی هم بالاتر از ‏سطح زمین قرار گرفته و برای بخش های زیر زمینی چندین پنجره ساخته اند تا رطوبت کلی فضا کاهش پیدا ‏کند. همانطور که گفتیم کلیسای مسروپ مشهد دو گنبد مخروطی شکل دارد. گنبد بزرگتر مربوط به تالار اصلی ‏است ضمن اینکه ویژگی دیگر آن کاشی سفید با نقوش سبز در دورتادورآن است. گنبد کوچکتر هم روی درب ‏ورودی اصلی قرار دارد. البته گنبد سومی هم به شکل شیروانی بزرگ و آهنی وجود دارد که کمتر کسی در مورد ‏آن صحبت می کند.‏

کتابخانه کلیسای مسروپ مقدس مشهد در ضلع جنوبی و مدرسه آرین ارامنه هم در ضلع شمالی قرار دارد. در ‏ابتدا این مدرسه ۸ کلاس و تالار اجتماعات داشت. اما در سالیان بعد مخصوصا از دهه ۵۰ شمسی به بعد، به دلیل ‏اینکه بسیاری از ارامنه از ایران مهاجرت کردند، بی استفاده ماند. حتی اکنون که ۴ خانوار در مشهد زندگی می ‏کنند از آن استفاده ای نمی شود بجز مراسمات بسیار ویژه مذهبی که نیاز به مدرسه ندارند. به همین دلیل ‏شورای خلیفه گری ارامنه آن را فروخته است.‏

پلان کلیسای مسروپ مقدس مشهد دو طبقه است که هر دو معماری مشابه دارند. محراب کلیسا در ضلع شرقی ‏است که برای مناسبات مذهبی مورد استفاده قرار می گیرد و فقط کشیش ها حق ورود دارند. در سالن اصلی، ‏خطابه ای با ارتفاع بلند قرار دارد که برای برخی مناسبت ها از آن استفاده می کنند.‏ به هنگام ورود به ساختمان کلیسای مسروپ مقدس مشهد درب چوبی قهوه ای رنگ بزرگی خواهید دید که روی ‏آن صلیب های سفید رنگ قرار گرفته اند. این همان درب ورودی تالار اصلی است. لوسترهای بزرگ و بسیار زیبا، ‏کاشی های کرم رنگ ستون ها با تابلوهای ارزشمند به همراه فرش قرمز و نیمکت های چوبی از ویژگی های مهم ‏این فضاست.‏

در کلیسای مسروپ مقدس مشهد چه اشیایی نگهداری می کنند؟

این کلیسا در مشهد مشابه با سایر کلیساهای کشور محل نگهداری اشیای قدیمی و گرانبهای مختلف است. اولین ‏اثر گرانبها در این کلیسا که به موزه تهران منتقل کرده اند، تابلو سوزن دوزی شده از لحظه به ‏آغوش گرفتن حضرت عیسی مسیح توسط حضرت مریم است. ظروف نقره ارزشمند باستانی هم در این مکان ‏نگهداری می کرده اند.‏

صلیب فلزی مخصوص برای مراسم تقدس که طبق رسوم و آیین بر روی میز نان و شراب قرار می دهند، از دیگر ‏اشیای کلیسای مسروپ مقدس است که در شهر کاشان ساخته شده است. نقاشی های اهدایی بسیار ‏نفیس کلیسا هم با قدمت ۳۰ تا ۷۰ سال هستند.‏
کتابخانه کلیسا در مشهد محل نگهداری انجیل به زبان فارسی و ارمنی و ۴۰۰۰ جلد کتاب بوده است. کتاب های ‏کلیسا که به زبان روس و ارمنی هستند را، در سال ۱۳۴۰ شمسی ارامنه سبزوار و قوچان به این کلیسا اهدا کرده اند. از دیگر اشیای ‏گرانبهایی که در این موزه نگهداری می کنند می توان به کتاب سنگی ۱۷۰ ساله اشاره کرد.‏

هزینه بازدید از کلیسای میدان ده دی مشهد

همانطور که گفتیم از دهه ۵۰ شمسی به بعد کلیسای مسروپ مقدس مشهد تقریبا متروکه است و فعالیت بسیار ‏کمی در آن وجود دارد. به همین دلیل امکان بازدید از این کلیسا در مشهد وجود ندارد اما در صورت امکان، کاملا ‏رایگان است.‏

هتل های نزدیک کلیسای مسروپ مقدس مشهد

برای بازدید راحت و سریع از این کلیسا و جاذبه های گردشگری که در اطراف آن قرار دارید، موقع رزرو هتل ‏مشهد به دسترسی نزدیک دقت کنید. هتل فرهنگ و هنر مشهد، هتل سارینا، هتل الماس ۲ و هتل خورشید ‏تابان نزدیکترین و بهترین دسترسی را دارند. اقامت ۲۴ در تمام طول سال امکان رزرو هتل با بهترین قیمت ها را ‏فراهم کرده تا رضایت شما مشتریان جلب گردد.‏