کوه خواجه زابل، کوهی شگفت آور به وسعت سیستان و در دل هامون

یکی از دیدنی ترین مکانهایی که همه روزه کوهنوردان وگردشگران بسیاری را به سمت خود جذب میکند کوه ها هستند؛ کوه هایی با پیشینه و مناظر گوناگون و منحصر به فرد که چشم هر بیننده ای را مبهوت تماشای خود می کنند، در این مطلب وبلاگ اقامت ۲۴ قصد دارد تا شما را با یکی از کو ه های دیدنی ایران به نام کوه خواجه زابل آشنا کند.

با وبلاگ اقامت۲۴ همراه باشید.

مقاله مرتبط: ” شهر سوخته، مهد تمدن باستان ایران زمین ”

مقاله مرتبط: ” گورستان جن قبرستانی راز آلود در ایران ”

کوه خواجه زابل کجاست؟

در ۳۰ کیلومتری جنوب شهر زابل کوهی زیبا و باستانی با نام خواجه زابل واقع شده که به تنها پدیده مرتفع طبیعی دشت سیستان نیز معروف بوده و در ارتفاع ۶۰۹  متری از سطح دریا قرار دارد.

این کوه در جوار دریاچه هامون قرار گرفته و در زمانی که این دریاچه پرآب بوده است کوه خواجه زابل همچون جزیره ای درمیان آبهای این دریاچه دیده می شد.

دلیل نام گذاری خواجه زابل و دیگر نام های این کوه

بربلندای کوه خواجه زابل مقبره خواجه مهدی که یکی از پیروان خاندان علوی بوده قرار داشته و نام این کوه نیز برگرفته از همین آرامگاه است.

همچنین از دیگر اسامی یاد شده از این کوه میتوان به خواجه غلطان، کوه موعود، کوه باطنی و کوه نور نیز اشاره کرد.

تاریخچه و قدمت کوه خواجه زابل

کوه خواجه زابل یکی از باستانی ترین و قدیمی ترین کوه های ایران بوده و آثار باستانی مربوط به دوره های گوناگون تاریخی نظیر اشکانیان و ساسانیان در آن سندی بر این گفته است.

یکی از نکات قابل توجه کوه خواجه زابل  وجود یکی از کمیاب ترین سایت های باستانی سلسه اشکانیان در آن بوده که به تخت جمشید خشتی نیز شهرت دارد.

باوجود اینکه بسیاری از بخش های این بنای خشتی به وسیله عوامل طبیعی و انسانی تخریب شده اما باز هم می توان به نوع معماری این بنا دست یافت.

همچنین گفته می شود این کوه در میان زرتشتیان، مسیحیان و حتی مسلمانان مکانی مقدس بوده و ارزش بالایی برای آن قائل هستند.

بر اساس روایاتی گفته می شود در زمان میلاد حضرت مسیح فردی روحانی بر روی این کوه ایستاده و نوری را که در آن هنگام و به واسطه ولادت پیامبر خدا از آسمان بر زمین ساطع شده بود را نظره می کرده و این گفته دلیل قداست کوه خواجه زابل در میان مسیحیان است.

مکان های تاریخی بجای مانده در کوه خواجه زابل

همانطور که گفته شد آثار باستانی بسیاری از دوره های تاریخی مختلف در این کوه وجود داشته که می توان از آن ها به آتشکده، زیارتگاه خواجه مهدی و قبرستانی باستانی اشاره کرد.

در این کوه همچنین سه دیوار دفاعی، دروازه اصلی، راهرو های جانبی، حیاط مرکزی و آتشکده ای باستانی وجود داشته که در شیب شرقی کوه واقع و به عنوان مهمترین آثار باستانی این منطقه شناخته شده و از آن با نام قلعه کافرون نام برده میشود. دومین مجموعه که در بلندترین نقطه و مشرف بر قلعه کافرون ساخته شده اشت، کک کهزاد است که در باورهای اسطوره‌ای فرمانروای دیوهای منطقه بوده و توسط رستم دستان به قتل می‌رسد. این مکان می‌تواند محل شاه‌نشین ارگ نیز باشد. شواهدی نیز از راه پله‌های سنگی منظمی که ارتباط قلعه کافرون را با کک کهزاد برقرار می‌کرده، در قسمتی از این کوه قرار دارد.

همچنین وجود آثار نقاشی حکاکی شده بر روی کوه از چهره پادشاهان و بزرگان دوره های گوناگون مانند نقاشی دیواری سه مغ یا سه پادشاه ، نقش خدای اوروس، خدای پیروزی سوار بر اسب، نقش شاه و ملکه و تصاویری از بزرگان پارتی و نقاشی برج و باروهای قلعه که امروزه به نام گالری در میان کوه شناخته می شود، یکی دیگر از جذابیت های تاریخی کوه خواجه زابل بشمار می آید.

تزیینات معماری بکار رفته در برخی نقاط این بنا شباهت به شیوه یونانی دارد. سرستون‌های به سبک دوریک با پیچ‌های توماری و برخی دیگر مانند گل کوچک پرپر به‌صورت نیلوفری (لوتوس)، از هنر هخامنشی اقتباس شده است و بعضی از آن‌ها به هنر بین‌النهرین نیز شباهت دارد.

نخستین باستان شناسی های کوه خواجه زابل

نخستین بررسی ها بر روی کوه خواجه زابل توسط باستان شناسی انگلیسی به نام اورل اشتین در سال ۱۹۱۶ صورت گرفته و پس از آن در سال های ۱۹۲۵ تا ۱۹۲۹ فردی به نام هرتسفلد به تحقیق و جستجو در این کوه پرداخت.

کوه ها؛ پناهگاه هایی امن در تمام دوران

شاید این روزها برای احساس آرامش و امنیت به دنبال قوی ترین ماشین ها و تجهیزات ساختمانی برویم و با بتن و انواع و اقسام سنگ های سخت به فکر ساختن بنایی قوی و محکم باشیم. شاید تیر آهن های بسیار را بر فراز زمین علم کنیم و به واسطه ی آن ها بخواهیم امنیت و استحکام ساختمان را تضمین کنیم. اما در گذشته های خیلی دور یعنی در دوره ی ایران باستان مردم برای رهایی از آسیب های ریز و درشت طبیعی به دل کوه ها پناه می بردند. چون می دانستند که کوه ها از استحکامی بی نظیر و البته بی رقیب برخوردار هستند. کوه ها در مقابل سیل، زلزله، طوفان و تمام انواع خشونت طبیعت می تواند پایدار باقی بمانند. کوه ها نمی شکنند، فرو نمی ریزند، از هم نمی پاشند، کوه ها همیشه مقتدرانه بر پای خود ایستاده اند. مردمان گذشته استحکام کوه و التزام پناه بردن به این استحکام را بسیار خوب دریافته بودند؛ و به همین دلیل هم از خشونت طبیعت به آغوش طبیعت پناه بردند.

منبع : وبلاگ اقامت۲۴