گورستان جن چابهار؛ قبرستانی رمزآلود در روستای تیس

گورستان جن جایی است که حتی وقتی اسمش را با خود زمزمه می‌کنید، ممکن است ترس و وحشت وجودتان را فرا بگیرد اما این موضوع همه آن چیزی نیست که درباره این گورستان وجود دارد. این مکان علاوه بر آنکه رمز و رازهایی را در دل خود نهفته دارد، در بین جاذبه های گردشگری چابهار از نظر تاریخی بسیار ارزشمند است.  درباره ماجرای نام  قبرستان جن چابهار یا گورستان جن تیس حرف و حدیث‌های زیادی گفته شده که صحت آن چندان معلوم نیست. با ما در اقامت ۲۴ همراه باشید تا بدانید ماجرای نام‌گذاری گورستان جن چابهار برآمده از چه باورهایی است و چرا باید از این مکان بازدید کرد.

از صداهای ترسناک گورستان جن تا ارزش تاریخی این بنا

با رفتن به گورستان جن به قبرستانی قدیمی پا می‌گذارید که درباره آن باورهای ترسناکی وجود دارد. بعضی از افراد می‌گویند اینجا محل دفنه اجنه است و بعضی دیگر از پیچیدن صداهای مخوف در این مکان خبر می‌دهند. از این باورها که بگذریم به ارزشمندی و ماندگاری این گورستان می‌رسیم. گورستان جن از نظر تاریخی بسیار ارزشمند است، به طوری که در سال ۱۳۸۶ این مکان را به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسانده‌اند. 

سنگ قبرهای گورستان جن شبیه به خیلی از سنگ قبرهای معمول و رایج نیستند؛  این سنگ قبرها اندازه‌ای بسیار بزرگ دارند و در دل سنگ‌ها و سطوحی صخره‌ای حفر شده‌اند. در نزدیکی گورستان جن چابهار گورستانی به نام قبرستان شماره یک تیس قرار گرفته که قبرهایش روی سطحی نرم حفاری شده‌اند. اگر به چابهار رفتید و نام «جن سنط» را از زبان مردم بلوچ شنیدید، تعجب نکنید و بدانید منظورشان همان گورستان جن است.

تاریخچه گورستان جن در چابهار

قدمت قبرستان اجنه در چابهار به زمانی بسیار دور یعنی ۲۳۰۰ سال قبل از اسلام می‌رسد. برای بررسی تاریخچه گورستان جن مهم است نگاهی به قدمت محل قرارگیری این گورستان (روستای تیس) بیندازیم. روستای تیس به اندازه ۲۵۰۰ سال قدمت دارد. نام این روستا از همان ابتدا تیس نبوده و در کتاب‌های قدیمی که درباره  اسکندر مقدونى نوشته شده، با نام تیز از آن یاد می‌شود. به علاوه جغرافی‌دان‌ها و مورخان دوره اسلامی، این روستا را به نام مرکز تجارت شکر ایالات مکران و گندم سیستان می‌شناختند.

گورستان جن تیس کجاست؟

گورستان جن تیس در استان سیستان و بلوچستان، شهرستان چابهار و ۳۰۰ متری روستای تیس قرار گرفته است. این گورستان در قسمت جنوبی قلعه پرتغالی‌ها به چشم می‌خورد.

آدرس: سیستان و بلوچستان، چابهار، ۳۰۰ متری روستای تیس

مسیر دسترسی به گورستان جن تیس 

برای رسیدن به  قبرستان اجنه سیستان و بلوچستان باید اول خود را به چابهار برسانید. بعد از رسیدن به چابهار در حد یک ربع تا بیست دقیقه طول می‌کشد تا به روستای تیس و گورستان برسید.

ماجرای نام قبرستان جن چابهار چیست؟

اهالی روستای تیس با استناد به صداهای ترسناک و وجود سنگ قبرهای بزرگ معتقدند این گورستان محل دفن اجنه‌ها بوده است. این جنس اعتقادات و تصورات باعث شده تا این گورستان را به نام قبرستان جن صدا بزنند.

حقایق و شایعات قبرستان روستای تیس چابهار

شایعه‌های مختلفی درباره گورستان جن وجود دارد که البته برای بعضی از مردم محلی دیگر شایعه نیست و به آن باور قلبی دارند. صداهای مخوف، قبرهای غول‌پیکر و حفاری قبرها روی سطح صخره‌ای از شایعه‌‌ها یا همان باورهایی است که مردم از آن‌ها درباره قبرستان جن چابهار می‌گویند. 

•  بعضی از افراد، بزرگی سنگ قبرها را به وجود اجنه نسبت می‌دهند و می‌گویند این قبرهای غول‌پیکر جای دفن اجنه است نه انسان. 
• اهالی روستای تیس معتقدند این گورستان محل دفن اجنه‌ها بوده است، به همین خاطر گه‌گاهی از اینجا صداهایی ترسناک مثل صدای شیون و زاری به گوش می‌رسد. 
• عده‌ای دیگر حفاری قبرهای گورستان جن تیس روی سطح صخره‌ای را خاص و عجیب می‌دانند. این افراد می‌گویند بعید است حفاری این قبرها را انسان انجام داده باشد.

در میان شایعه‌ها و باورهای مختلف بعضی از مردم، حقایق منطقی‌تری هم درباره گورستان جن بندر چابهار گفته شده که مهم‌ترین آن‌ها را در قسمت زیر برایتان شرح داده‌ایم.

•  این گورستان فقط به این دلیل که در دامنه کوه قرار گرفته و شب‌ها تاریک و کمی ترسناک می‌شود، به نام جن صدا می‌زنند و در این مکان اجنه‌ای وجود ندارد.
• بعضی از مردم معتقدند حفاری قبرهای گورستان جن بندر چابهار دلیل عجیب و ترسناکی ندارد و برای درامان‌ماندن قبرها از آسیب موجودات مختلف، این‌گونه طراحی شده است.

ویژگی‌های منحصر به فرد قبرهای گورستان جن

آنچه در بازدید از گورستان جن نظر شما را جلب می‌کند، وجود سنگ قبرهایی است که اندازه‌شان بسیار بزرگ و غول‌پیکری است. یکسری از سنگ‌قبرهای گورستان جن تیس در اثر عوامل طبیعی مثل باران‌های موسمی و فرسایش خراب شده‌اند اما بعضی از آن‌ها هم‌چنان سالم هستند. یکی از این سنگ قبرها که هنوز سالم مانده، اندازه‌ای به طول ۲۲۵ و عرض ۱۱۰ سانتی‌متر دارد.

بهترین زمان بازدید از گورستان جن 

چه به شایعات  گورستان اجنه چابهار باور داشته باشید و چه آن‌ها را رد کنید، رفتن به این مکان هنگام شب کمی ترسناک به نظر می‌رسد و بهتر است این گورستان را در روشنی روز ببینید. با توجه اینکه گورستان جن در جایی قرار گرفته که آب‌وهوایش گرم و خشک است، پاییز و زمستان برای رفتن به این مکان از نظر آب‌وهوای معتدل و خنک فصل‌های مناسبی هستند.

جاهای دیدنی نزدیک به گورستان جن تیس 

بازدید از گورستان جن وقت چندان زیادی را از شما نمی‌گیرد؛ بنابراین در سفر به این منطقه برای دیدن سایر جاهای دیدنی چابهار، فرصت کافی پیدا می‌کنید. در قسمت زیر معروف‌ترین مکان‌های دیدنی و تاریخی اطراف گورستان جن تیس را معرفی کرده‌ایم.   

•  قلعه پرتغالی ها

یکی از جاهای دیدنی چابهار که در حدود ۳ کیلومتری گورستان جن قرار گرفته، قلعه پرتغالی های چابهار است. این قلعه به سبک معماری دوران قاجار و صفوی با مصالح سنتی ساخته شده است. گفته شده که این قلعه را پرتغالی‌ها ساخته‌اند تا از حمله دشمن در امان بمانند. موقعیت مکانی قلعه پرتغالی ها روی تپه‌ای مقابل جاده چابهارـتیس است. 

•  غارهای بان مسیتی

در همین روستایی که گورستان جن در آن قرار گرفته، مجموعه‌ای از غارهای قدیمی به نام بان مسیتی دیده می‌شود. از مجموع این غارهای سه‌گانه یک عدد از آن‌ها طبیعی و مابقی مصنوعی هستند. در غار طبیعی بان مسیتی آرامگاهی با دیوارهای گچی حفر شده است. روی غار دوم آثار تراش‌کاری را می‌توانید ببینید و جمله‌هایی رنگی روی دیواره‌های غار سوم نوشته شده است. شواهد تاریخی از این موضوع حکایت دارد که غارهای بن مسیتی در گذشته محلی برای عبادت و ذبح بوده‌اند.

•  قلعه پیروز گت 

مکان تاریخی دیگری که در نزدیکی قبرستان جن چابهار و روستای تیس قرار گرفته، قلعه پیروز گت است. قدمت این قلعه به دوران اشکانیان و ساسانیان می‌رسد. در آن زمان این قلعه برج و دیده‌بانی داشته و از سنگ‌های غیر آهکی ساخته شده است. برای ریشه‌یابی معنای قلعه گت خوب است بدانید که گت در زبان بلوچی به معنای سردار است و گفته شده که احتمالا سرداری به نام پیروز، فرمانده این قلعه بوده است.

• مسجد جامع تیس

اگر می‌خواهید بدانید یکی از قدیمی‌ترین مسجدهای ایران چه معماری و نمایی دارد، به مسجد جامع تیس بروید. مسجد جامع تیس با گورستان جن تنها حدود یک کیلومتر فاصله دارد و شبیه به مسجدهای هندی و پاکستانی است. این مسجد به دلیل داشتن یک مناره به مسجد تک‌مناره‌ای معروف شده و مناره‌ها و گنبدهای خوش‌رنگی به رنگ‌های قرمز و سبز دارد. 

حرف پایانی

گورستان جن از جاهای دیدنی چابهار با قدمتی طولانی است که درباره آن باورهای مختلفی وجود دارد. بعضی از افراد محلی می‌گویند در این گورستان اجنه دفن شده‌اند اما بعضی دیگر این باور را رد می‌کنند. فارغ از این باورها با رفتن به قبرستان جن چابهار، سنگ‌ قبرهایی خاص را می‌بینید که قدمت بعضی از آن‌ها به بیشتر از ۲۰۰۰ سال می‌رسد. اگر زمانی قصد بازدید از گورستان جن تیس را داشتید، بهتر است در روشنایی روز به این مکان سر بزنید.

سوالات متداول