منطقه آزاد تجاری چیست؟ معرفی مناطق آزاد ایران از ماکو تا چابهار

بدون شک تا به امروز بارها و بارهای نام مناطق آزاد ایران را شنیده باشید. خوشبختانه ایران زیبا ۷ منطقۀ آزاد دارد که بسیار سبب شکوفایی و رونق روزافزون تجارت در ایران زمین شده‌اند. اما اجازه دهید قبل از هر چیز تعریفی مختصر در مورد مناطق آزاد ارائه شود. به طور کلی به محدوده‌ای خاص که، ممکن است در نقاط بندری یا غیربندری واقع شده باشد و به طور اختصاصی برای انجام امور تجاری مورد توجه قرار گرفته باشند، منطقۀ آزاد گفته می‌شود. به عبارتی دیگر این مناطق خاص قوانین منحصر به فرد خودشان را دارند و به صورت ویژه برای امر تجارت در نظر گرفته شده‌اند.

به عنوان مثال باید به قوانین خاص گمرکی اشاره کرد که در این نواحی وجود ندارند و به جای آن حفاظت‌ها و حراست‌های دیگری جایگزین شده‌اند. همین امر سبب می‌شود تجارت در این مناطق رنگ و صورتی متفاوت بگیرد و امکان برقراری ارتباط تجاری با سایر کشورها به صورت آزادنه‌تر برقرار گردد. به همین دلیل هر ساله تعداد زیادی از بازرگانان به سمت مناطق آزاد کشور سفر می‌کنند. تا از این طریق بتوانند با تجارت روز دنیا در ارتباط صمیمانه‌تری قرار بگیرند.

شرایط و ویژگی های منطقه آزاد

مناطق آزاد به دلیل ویژگی‌ها و مزیت‌های خاصی که دارند می‌توانند تاثیرات مثبتی در اقتصاد یک منطقه داشته باشند و روند ورود یک کشور به بازارهای جهانی را از طریق صادرات و واردات تسهیل نمایند. ایجاد فرصت‌های شغلی و فراهم نمودن زمینه‌های مختلف کاری یکی دیگر از این مزیت‌ها می‌باشد. همچنین از طریق مناطق آزاد می‌توان بستر و زمینه ورود شرکت‌های خارجی را مهیا نمود.

 به دلیل بهره گیری از مزایایی نظیر معافیت‌های مالیاتی، بخشودگی سود و عوارض گمرکی، عدم وجود تشریفات زاید ارزی، اداری و مقررات دست و پا گیر و سهولت و تسریع در فرآیندهای صادرات و واردات امکان جذب سرمایه گذاران خارجی بیشتر می‌شود و وضعیت اقتصادی پویاتر می‌گردد.

زمانی که مناطق آزاد رونق می‌یابند موجب می‌شود که همکاری‌های تجاری بین‌المللی گسترده‌تر شوند و درآمدهای ارزی بسیاری برای کشور حاصل گردند. از این رو در یک منطقه آزاد باید زیرساخت‌های مناسبی فراهم شوند. برای راه‌اندازی بندرهایی که به عنوان منطقه آزاد قصد فعالیت دارند باید اسکله‌های بارگیری کشتی‌های بزرگ احداث شود. وجود یک فرودگاه، ترمینال‌های مناسب، اعطای مجوز به شرکت‌های هواپیمایی بین‌المللی، ایجاد انبارها و فضاهای ذخیره سازی کالاها و تجهیزات رفاهی و اقامتی از دیگر زیرساخت‌های لازم برای مناطق آزاد به شمار می‌روند.

یکی دیگر از مزایای مناطق آزاد وجود مراکز خرید در آنها می‌باشد که کالاهای مختلف را با واسطه کمتری به دست مشتریان می‌رسانند و همین امر موجب مناسب‌تر شدن قیمت‌ها می‌گردد. بخشی از کالاهایی که از طریق منطقه آزاد وارد یک کشور می‌شوند، می‌توانند در همان منطقه در مراکز خرید احداث شده به فروش برسند. برای مثال در منطقه آزاد کیش می‌توان انواع کالاها و اجناس مختلف خارجی مانند پوشاک، مواد غذایی، برقی و الکتریکی، لوازم خانه و … را با قیمتی مناسب‌تر و کیفیتی خوب خریداری نمود.

 

مناطق آزاد تجاری ایران 

 ایران زمین ۷ منطقه آزاد تجاری دارد که خوشبختانه بسیار پرقدرت در حال فعالیت هستند. شاید جالب باشد بدانید که به طور معمول مناطق آزاد در شهرهای بندردار ایجاد می‌شوند. چون همان طور که انتظار می‌رود قرار است در این مناطق ارتباط بین کشورهای مختلف به گونه‌ای قوی‌تر صورت بگیرد. بنابراین نیاز است راه‌های ارتباطی متفاوتی از قبیل اسکله به منظور بارگیری کشتی‌های سنگین، فرودگاه‌های بزرگ و همچنین ترمینال‌های مناسب راه‌اندازی شده باشند تا ارتباط و جریان حمل و نقل به بهترین شکل ممکن ایجاد و برقرار شود.

علاوه بر این موارد لازم است در مناطق آزاد انبارهای مجهز و کارآمد به همراه تجهیزات و تسهیلاتی از قبیل بیمارستان، فروشگاه، هتل‌ها و در کل هرآنچه برای پذیرایی از مهمانان بازرگان نیازمند است پیش‌بینی شده باشد. در ادامه مناطق آزاد تجاری ایران زیبا یک به یک اما مختصر معرفی شده‌اند.

منطقه آزاد کیش

شاید اولین گام‌ها برای تبدیل جزیرۀ کیش به یک منطقۀ آزاد تجاری در چندین و چند قرن پیش برداشته شده باشد. درست همان زمانی که صیادان از دل دریای بزرگ خلیج فارس مرواریدهای درخشان صید می‌کردند. این صیادان می‌دانستند که این مرواریدهای درخشان به سراسر دنیا راه خواهدن یافت.

در حال حاضر نیز همان جریان دیرینه هنوز ادامه دارد. همچنان بهترین اقلام و کالاهای مصرفی و لوکس از طریق اسکله‌ها و فرودگاه به این جزیرۀ دلکش وارد می‌شوند. البته در عصر ما دیگر این تجارت بین‌المللی محدود به مرواریدهای دلربای خلیج فارس نخواهد بود. بلکه انواع و اقسام پوشاک، لوازم برقی، لوازم الکترونیکی، نیز در این فهرست اضافه شده‌اند. در واقع به دلیل همین ارتباطات بین‌المللی قوی است که بازارهای جزیرۀ کیش از رونقی غیرقابل انکار برخوردار هستند. هر ساله تعداد بسیار زیادی از گردشگران را به خود جذب می‌کنند.

منطقه آزاد اروند

شاید جالب باشد بدانید یکی دیگر از مناطق آزاد ایران زمین با نام اروند شناخته می‌شود. اروند در شهرهای خرمشهر و آبادان جای دارد و میان کشورهایی از قبیل عراق، بصره و حتی حوزۀ مدیترانه ارتباط برقرار می‌کند. بدون تردید حضور این منطقۀ آزاد در نواحی جنوبی کشور عزیزمان ایران زمین دریچۀ بسیار مهم و ارزشمندی برای برقراری ارتباط تجاری با کشورهای یادشده خواهد بود.

منطقه آزاد ماکو

یکی دیگر از مناطق آزاد تجاری ایران زمین با نام منطقۀ آزاد ماکو شناخته می‌شود. این منطقۀ آزاد در شمال غربی ایران زیبا واقع شده است . برقراری ارتباط تجاری با کشورهایی نظیر آذربایجان و ترکیه را میسر می‌کند. البته ناگفته نماند که منطقۀ آزاد ماکو علاوه بر ارزش تجاری جاذبه‌های گردشگری و طبیعی خاص خود را نیز خواهد داشت. به عنوان مثال می‌توان از جاذبه‌هایی نظیر جنگل‌های سرسبز و دلبرنۀ ارسباران و رود پرخروش و حیات‌بخش ارس نام برد.  

مطلب مرتبط: منطقه آزاد ماکو، شهری در دل طبیعت و سیر تاریخ

منطقه آزاد انزلی

اما یکی دیگر از مهمترین و صدالبته تماشایی‌ترین بنادر مهم ایران زمین با عنوان منطقۀ آزاد انزلی شناخته می‌شود. بندرانزلی در مناطق شمالی ایران زمین و در حاشیۀ دریای خزر جای گرفته است. بدون شک از طریق این بندر بزرگ و مهم با سایر کشورهای همسایه در شمال ایران زمین ارتباط تجاری برقرار خواهد شد. البته از لحاظ گردشگری نیز دیدار از این منطقه بسیار جذاب خواهد بود.

منطقه آزاد ارس

یکی دیگر از مناطق آزاد تجاری که از اهمیت ویژۀ مخصوص به خود برخوردار است و در تأمین نیازهای اقتصادی و تجاری سهم به سزایی را از آنِ خود کرده است با نام منطقۀ آزاد ارس شناخته می‌شود. از طریق این منطقۀ آزاد با کشورهایی نظیر ارمنستان و آذربایجان ارتباط تجاری برقرار می‌شود.

منطقه آزاد قشم

اما یکی از جذاب‌ترین و محبوب‌ترین مناطق آزاد ایران زیبا بدون تردید منطقۀ آزاد قشم خواهد بود. در این منطقۀ آزاد و این جزیرۀ بی‌همتا از روزگارانی بسیار دور، در واقع از زمان ایران باستان، رفت و آمد و مسألۀ برقراری ارتباط تجاری با سایر اقوام و ملل در میان بوده است. در حال حاضر نیز جزیرۀ قشم چه از لحاظ تجاری و چه از لحاظ طبیعت و گردشگری بسیار مورد توجه افراد با سلایق متفاوت قرار می‌گیرد.

در واقع آب و هوای منحصر به فرد، شگفتی‌های حیرت‌برانگیز طبیعی، رنگ‌ها و رقص بی‌نظیرشان در گوشه گوشۀ این خاک و از همه مهمتر موقعیت جغرافیایی خاص و منحصر به فردی که دارد سبب شده است این منطقه به یکی از محبوب‌ترین مناطق آزاد در ایران زیبا تبدیل شود. البته آثار و نشانه‌های این محبوبیت را در تعداد بسیار زیاد بازارهای فعال این جزیره به وضوح می‌توانیم ببینیم. سالیان بسیاری است که تجار و بازرگانان ایرانی برای رونق هرچه بیشتر کسب و کار خود به جزیرۀ قشم سفر می‌کنند. تا بتوانند بهترین کالاها و اقلام را به شهر و دیار خود منتقل کنند و صد البته از این طریق می‌توانند رونق و آبادانی را برای شهر خودشان به ارمغان ببرند.

منطقه آزاد چابهار

یکی دیگر از جذاب‌ترین مناطق آزاد ایران زمین با نام منطقۀ آزاد چابهار شناخته می‌شود. اتفاقاً  این منطقه یکی از محبوب‌ترین مقاصد سفر برای گردشگران نیز خواهد بود. منطقۀ آزاد چابهار بر پهنۀ نیلگون دریای عمان واقع شده است. در این منطقه نیز انواع و اقسام کالاهای مورد نیاز ضروری و لوکس از سایر کشورهای همسایه به ایران زمین وارد می‌شوند.

مطلب مرتیط: بهترین مراکز خرید چابهار | راهنمای خرید از بازارهای منطقه آزاد چابهار

بازارهای چابهار نیز از رونق و شکوفایی منحصر به فرد خود برخوردار هستند. به صورتی که تعداد بسیار زیادی از افراد برای خرید لوازم مورد نیاز خود به سمت چابهار تماشایی سفر می‌کنند. تا بتوانند اقلام مورد نیاز خود را در بهترین شکل و کیفیت البته با نازلترین قیمت ممکن خریداری کنند. بازارهای منطقۀ آزاد چابهار از رنگ و رویی متفاوت و مخصوص به خود بهره دارد. شاید جالب باشد بدانید که تعداد زیادی از گردشگران نیز که تنها قصد گردش و تماشای این خطّه را دارند، راهی بازارهای آن می‌شوند. از تماشای رنگ‌های متنوع و درخشانی که سراسر بازار را به خود اختصاص داده است لذت می‌برند. شما هم هر زمان مهمان چابهار زیبا و رنگارنگ بودید، حتماً وارد بازارها شوید. جلوه‌های متفاوت طبیعت، تجارت و تمدن و فرهنگ بشری را ببینید.