معرفی میل اخنگان مشهد : تصاویر و آدرس
سمیه سعادتیان
۸ مرداد ۱۴۰۲
19۰3,666
شهر مشهد در بین گردشگران داخلی و خارجی طرفداران بسیاری دارد. به جز حرم مطهر امام رضا (ع) جاذبه‌های تاریخی متعددی نیز در این شهر وجود دارد که باعث محبوبیت آن شده است. میل اخنگان یا اخنجان یکی از برج‌های خراسان رضوی و از جاهای دیدنی مشهد است. این برج یک آرامگاه تاریخی است که قدمت آن به قرن نهم هجری بر می‌گردد. در ادامه این مقاله میل تاریخی اخنگان به طور کامل به شما معرفی خواهد شد. تا پایان با این مطلب همراه باشید.
فهرست این مطلب
میل اخنگان کجاست؟
این برج در حاشیه جاده توس به پاژ در نزدیکی روستای اخنگان، در فاصله ۲۲ کیلومتری شمال شهر مشهد و ۹ کیلومتری شرق تابران توس قرار دارد. برای بازدید از این برج تاریخی باید مسیر خود را از جاده مشهد – قوچان در سه‌راه فردوسی به سمت شهر توس تغییر دهید سپس از کنار آرامگاه فردوسی، به سمت جاده معین‌آباد و روستای پاژ بروید.
آدرس میل اخنگان مشهد: ۲۲ کیلومتری مشهد، جاده توس به پاژ
معرفی میل اخنگان
میل اخنگان در واقع آرامگاه فردی ناشناس است که هویت او همچون معمایی در ذهن گردشگران باقی‌مانده است. مردم محلی درحالی‌که حرمت و قداست زیادی برای بنا قائل‌اند آن را گور دختری هندی، از ارادتمندان امام رضا (ع) می‌دانند که خانواده‌اش در آن حدود، ملکی داشته و او در راه زیارت حرم امام هشتم (ع) درگذشته و در ملک پدری دفن شده است. تابلوی راهنمای بنا هم که میراث‌فرهنگی خراسان نصب‌کرده، آن را گور گوهر تاج خاتون خواهر ناشناخته‌ای از بانو گوهرشاد تیموری معرفی کرده است و بر اساس پیشنهادات قدیم که از گذشتگان ثبت شده، به‌احتمال زیاد برج میل اخنگان مشهد، مقبره یک بانو بوده است.
برج یا میل اخنگان در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ با شماره ثبت ۳۴۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در حال حاضر و باتوجه‌به گفته اهالی منطقه میل اخنگان، سنگ قبر موجود در این برج شکسته و طلاهای داخلش دزدیده شده و همچنین به دلیل سرقت کاشی‌های زیبای این بنا، ساختمان، ظاهری لانه‌زنبوری پیدا کرده است.
تاریخچه میل اخنگان
در مورد تاریخ ساخت بنا و قدمت میل اخنگان باتوجه‌به عدم وجود کتیبه‌ای که نشان‌دهنده تاریخ دقیق ساخت بنا باشد و بر اساس شواهد تاریخی و معماری، محققین نظرات بسیاری ارائه داده‌اند. آندره گدار باستان‌شناس فرانسوی، این بنا را به علت کاربرد کاشی‌های مربع‌شکل نقش‌دار، به دوره تیموری منسوب کرده است. پژوهشگران تاریخی، لیزا گلمبک و دونالد ویلبر نیز تاریخ ساخت بنا را به طور دقیق اعلام نکرده و آن را از بناهای نیمه اول قرن ۹ دانسته و هیلن براند نیز آن را به عصر ایلخانان نزدیک‌تر می‌داند.
براین‌اساس می‌توان احتمال داد، بنا در دوره تیموری یعنی قرن نهم هجری ساخته شده و هدف سازنده بنا، ساختن بنایی بی‌نظیر بوده و بنابراین از تجربیات و الگوهای معماری دوره‌های قبلی خودی یعنی زمان ایلخانی بهره برده و بنایی شاخص برجای گذارده است. معماری روستای میل اخنگان مشهد، آن را متعلق به دوره تیموری و قرن نهم هجری نشان می‌دهد. به‌طورکلی سال ساخت این بنا به طور دقیق مشخص نیست، اما ازآنجایی‌که در ساختمان برج میل اخنگان شباهت‌هایی با بنای مسجد جامع (متعلق به قرن ۹ هجری قمری) و عمارت امیرچخماق یزد (متعلق به اوایل قرن ۹ هجری قمری) یافت، می‌توان گفت این بنا نیز در قرن نهم ساخته شده است.
باتوجه‌به باور بعضی افراد، در نزدیکی آرامگاه میل اخنگان و ورودی دره کارده در سده چهارم هجری، نبرد خونینی بین حاکمان قبلی خراسان و سلطان محمود غزنوی صورت‌گرفته است.
معماری میل اخنگان
روستای میل اخنگان مشهد، دارای برج مقبره مانند است. ارتفاع میل اخنگان به ۱۷ متر می‌رسد. این بنا، بر روی سکوی مدوری با هشت نیم ضلعی واقع شده است و نمای خارجی آن علاوه بر دارا بودن شکل مدور با هشت نیم ستون الحاقی تزیین شده است. ارتفاع ستون استوانه‌ای میل اخنگان ۱۳.۷ متر و بلندی کلاهک عرق چینی که روی ستون قرار گرفته در حدود ۴.۲ متر است. در حاشیه زیر سقف، بقایای کتیبه ای که احتمالاً به روی کاشی نوشته بوده موجود است ولی اکنون بخش اعظم این کتیبه و در نتیجه کاشی ها از بین رفته است. فضای داخل میل اخنگان فاقد نقش و نگار بوده و نمای بیرونی آن اعم از دیوار و نیم ستونها با کاشی ، آذین شده است.
بنای میل اخنگان از آجر ساخته شده و با قطعات کاشی به شکل‌های مستطیل، چند ضلعی و ستاره چلیپا با نقوش برجسته و متنوع به رنگ لاجوردی و فیروزه‌ای تزیین شده است. این برج سه درب ورودی دارد و در داخل آن، سنگ قبری به طول ۱۱۰ و عرض ۵۰ و ارتفاع ۴۰ سانتی متر دیده می شود که بر روی آن با خط ثلث و نسخ نوشته شده است.
چه کسانی در میل اخنگان دفن هستند؟
هویت فرد یا افرادی که در این مقبره دفن شده‌اند هنوز مشخص نیست. روایات تاریخی مختلفی درباره فرد مدفون در این برج وجود دارد، اما باتوجه‌به اینکه در ساخت برج یا میل اخنگان از نقش‌ونگارهای زنانه استفاده شده، احتمال این که شخص مدفون زن باشد هم وجود دارد. عده‌ای معتقدند که قبر متعلق به گوهر تاج خواهر گوهرشاد است و سازمان میراث‌فرهنگی نیز این نظریه را تا حدودی درست می‌داند. برخی نیز معتقدند که این قبر به دختری هندی، از مریدان امام رضا (ع)، تعلق دارد که در راه زیارت از دنیا رفته و خانواده‌اش او را همان جا دفن کرده‌اند. به‌طورکلی می‌توان گفت باتوجه‌به اینکه در ساخت این برج تاریخی از نقوش زنانه استفاده شده است، احتمالاً این قبر به یک زن تعلق دارد.
اطلاعات بازدید
امکان بازدید از آرامگاه میل اخنگان همه‌روزه و به‌صورت شبانه‌روزی برای بازدیدکنندگان به‌صورت رایگان وجود دارد. با این‌وجود متأسفانه امکانات رفاهی مناسب و پارکینگ در این مکان وجود ندارند.
جاهای دیدنی نزدیک
این برج تاریخی ارزشمند در حاشیه شهر مشهد قرار دارد و برای دیدن آن باید از شهر خارج شوید. بااین‌وجود شما می‌توانید از تعدادی از جاذبه‌های دیدنی شهر مشهد که در نزدیکی برج اخنگان وجود دارند بازدید کنید.
- مقبره فردوسی در فاصله ۱۰ کیلومتری میل اخنگان
- آرامگاه شیخ بهایی در فاصله ۳۴ کیلومتری
- کوه سنگی مشهد در فاصله ۴۳ کیلومتری
رستوران‌های نزدیک
هنگام سفر به این منطقه و بازدید از میل اخنگان استان خراسان رضوی احتمالاً گرسنه خواهید شد و دلتان یک غذای درست‌وحسابی می‌خواهد. پیش‌ازاین گفته شد که این برج در حاشیه شهر قرار دارد و ممکن است در آن حوالی رستوران های مشهد به چشمتان نخورد. در اگر در حین بازدید از میل اخنگان هوس رفتن به رستوران به سرتان زد می‌توانید به رستوران‌های زیر در مشهد که کمترین فاصله را با اخنگان دارند مراجعه کنید:
- رستوران کدبانو
- رستوران پارمیس
- رستوران چارخونه
- رستوران کاکتوس
هتل‌های نزدیک
اگر برای بازدید از میل تاریخی اخنگان به این منطقه سفر کرید حتماً به مشهد بروید و چند روزی را در شهر بگذرانید. برای اقامت در هتل مشهد نزدیک به میل اخنگان می‌توانید از بین هتل‌های زیر یک گزینه را انتخاب کنید:
- هتل مشهد
- هتل ایران
- هتل آرمان
- هتل توس
- هتل عرش
سفر به مشهد با تور از تهران و سایر شهرها
سفر به مشهد و بازدید از جاهای دیدنی آن محدود به میل اخنگان نیست و جاهای دیدنی و تفریحی آن بسیار زیاد هستند. بنابراین توصیه ما این است که با رزرو تور مشهد خیالتان را از بابت بلیط سفر و اقامتگاه راحت کنید مخصوصا که در اقامت ۲۴ شما می توانید هتل محل اقامتتان در تور مشهد از تهران و سایر شهرها را خودتان انتخاب کنید. این یک فرصت عالی برای شماست چرا که ما همیشه بهترین و بیشترین تخفیف ها را داریم.
سؤالات متداول
-
روستای اخنگان کجاست؟
این روستا در فاصله ۲۲ کیلومتری مشهد قرار دارد.
-
فاصله میل اخنگان تا مشهد چقدر است؟
از طریق جاده کلات و توس حدود ۳۲.۵ کیلومتر است.
-
میل اخنگان آرامگاه چه کسی است؟
هویت فردی که در این مقبره دفن شده هنوز مشخص نیست.
-
میل اخنگان چه امکانات رفاهی دارد؟
متأسفانه، در این منطقه امکانات رفاهی و پارکینگ وجود ندارد.
