جنگل های آمازون ، ریه های زمین در حال سوختن!

حتما شما هم خبر آتش سوزی در جنگل های آمازون را در روزهای اخیر شنیده اید. امروز سومین هفته ای است که این جنگل ها در حال سوختنند. شاید نه به اندازه ای که اخبار مربوط به ازدواج سلبریتی های اینستاگرامی داغ می شود. شاید این روزها که همه درگیر مسایل روزمره هستیم این مسئله اهمین چندانی نداشته باشد. اما اگر به اهمیت این جنگل ها برای حیات زمین پی ببریم قطعا بیشتر نگران خواهیم شد.

در این مقاله به ویژگی های جنگل های بارانی آمازون و اهمیت آن برای زیست بر کره خاکی می پردازیم. با ما در بلاگ اقامت ۲۴ همراه باشید.

جنگل های بارانی آمازون ریه های زمین

آمازون بزرگ ترین جنگل بارانی جهان، در شمال آمریکای جنوبی قرار دارد. بیشتر وسعت این جنگل های بارانی که یکی از عجایب هفت گانه جدید جهان است در خاک برزیل واقع شده. بیش از نیمی از جنگل های بارانی جهان در آمازون قرار دارد. مساحت آن حدود ۵,۵ کیلومترمربع می باشد که بین ۹ کشور تقسیم شده است.

این ناحیه جنگلی از درختان پهن برگ تشکیل شده و در برزیل،پرو، کلمبیا، ونزوئلا، بولیوی، گویان، سورینام، اکوادور امتداد دارد. رودخانه آمازون که از وسط این جنگل ها می گذرد ۱۱۰۰ شاخه دارد. این حوضه آبریز حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون سال پیش شکل گرفته است. رود آمازون از کوه های آمریکای جنوبی سرچشمه می گیرد و به اقیانوس اطلس می ریزد. آب گرم این رودخانه محل زندگی حیوانات بسیار عجیبی شده که می توان به دلفین صورتی اشاره کرد. این دلفین که در زبان محلی به آن بوتو می گویند در نوع خود بی نظیر است.

جنگل های آمازون در تمام فصول سال هوایی گرم و شرجی دارند. میانگین دمای این جنگل ها حدودا ۳۰ درجه سانتیگراد است و تقریبا هروز شاهد بارانی سنگین می باشد. جالب است بدانید رودخانه آمازون نزدیک به ۱۱ میلیون سال است که جاریست!

جنگل های آمازون از چه لحاظ حائز اهمیت است؟

اهمیت جنگل آمازون در تنوع زیستی گونه های گیاهی و جانوری آن و نقش مهم آن در جذب دی اکسید کربن و تولید اکسیژن برای کره خاکی است. آمازون بزرگترین میراث طبیعی جهان و به نوعی ریه های کره زمین است. این جنگل ها در نیم قرن گذشته تقریبا ۲۰ درصد کوچکتر شده است. با تخریب این جنگل ها ثبات کربن در جو زمین برهم می خورد. این اتفاق سبب تغییر الگوهای بارندگی در سراسر جهان و در نتیجه بحرانی جهانی می شود.

۲۰ درصد از اکسیژن کل کره زمین توسط جنگل های آمازون تامین می شود. تصور کنید یک پنجم حجم هوایی ریه شما کم شود، چه اتفاقی برای تنفستان می افتد. جنگل های آمازون نقش عظیمی در تصفیه هوای زمین دارند. دولت برزیل در سال ۲۰۰۹ متعهد شد تا جلوی جنگل زدایی را بگیرد. آنها متعهدند تا سال ۲۰۲۰ ۸۰ درصد از میزان جنگل زدایی هایشان بکاهند. به طور متوسط سالانه ۱۶۴۰۰ کیلومتر مربع از آمازون به دلایل مختلف از بین می رود.

گونه‌های گیاهی و جانوری آمازون

علاوه بر اهمیت جنگل های آمازون در وضعیت آب و هوا و اکسیژن کره زمین این منطقه از نظر پوشش گیاهی و جانوری نیز اهمیت ویژه ای دارد. در جنگل‌های آمازون بیش از هر اکوسیستم دیگری گونه‌های جانوری و گیاهی زندگی می‌کنند. به طور کلی می‌توان گفت ۳۰ درصد از گونه‌های گیاهی و جانوری جهان در آمازون هستند. حیوانات مختلفی مانند جگوار، خفاش، طوطی، قورباغه‌های سمی، آبزیان و ماهی‌های مختلف، حشرات متنوع، انواع میمون‌ها، خزندگان و … در این منطقه زندگی می‌کنند. طبق مطالعات و تحقیقات بسیار زیاد ۴۰٬۰۰۰ گونه‌های گیاهی، ۲۲۰۰ گونۀ ماهی، ۱۲۹۴ گونۀ پرنده، ۴۲۷ گونۀ پستانداران، ۴۲۸ گونۀ دوزیست و ۳۷۸ گونه از خزندگان به‌طور علمی در جنگل های آمازون شناسایی و طبقه‌بندی شده‌اند. درختان مختلف زیادی در جنگل‌های آمازون وجود دارند که قدمت بعضی از آنها به میلیون ها سال قبل باز می‌گردد. گونه‌های گیاهی متنوع و همچنین بسیار نادر در جنگل‌های آمازون وجود دارند که نظیر آنها در دنیا وجود ندارد.

چه عواملی آمازون را تهدید می کند؟

طبق تحقیقات انجام شده، افزایش دمای کره زمین ناشی از صنعتی شدن ۴۰ درصد از آمازون را تا پایان قرن جاری نابود خواهد کرد که بسته به میزان این افزایش دما ممکن این رقم حتی تا ۷۵ درصد نیز افزایش یابد.

اما افزایش دما تهدیدی جدی نیست. قطع بی رویه درختان و تخریب عمدی برای مصارف دامداری و کشاورزی از عوامل اصلی به حساب می آیند. از طرفی رفع ممنوعیت فروش محصولات اصلاح ژنتیکی در برزیل نیز تهدید برای جنگل های بارانی آمازون است. طرفداران محیط زیست نگرانند این محصولات گونه های بومی را به نابودی بکشانند و باعث اختلال در زنجیره غذایی شوند.

سال گذشته تخریب این جنگل ها برای دومین بار به بالاترین حد خود رسید. بیش از ۲۲ هزار کیلومتر مربع از جنگل های آمازون در سال گذشته نابود شد. دامداران و چوب بر ها درختان و علفزار های استوایی را نابود می کنند. از طرفی کشاورزان این زمین های خالی را به کشتزار های خود تبدیل می کنند.

مطالب مرتبط:

زباله پلاستیکی ؛ چگونه با این دشمن محیط زیست مقابله کنیم؟

گردشگری مسئولانه، گامی برای تحقق توسعه پایدار

چه باید کرد؟

حال پس از سال‌ها که از آتش سوزی‌های گسترده در جنگل‌های آمازون می‌گذرد، دیگر دلیل اصلی از بین رفتن ریه‌های زمین، گرمای زمین و آتش سوزی‌ها نیستند. در تحقیقات گسترده‌ای که انجام شده است می‌توان گفت چندین عامل مهم که همه آن‌ها علل انسانی دارند باعث از بین رفتن جنگل‌ها می‌باشند. اول اینکه در برزیل روش‌های مختلفی برای کشت سویا به کار می‌رود. هر روز زمین‌های بیشتری برای کشت سویا اختصاص داده می‌شود و به این ترتیب جنگل‌ها از بین می‌روند تا سویای بیشتری برداشت گردد. عامل دوم جنگل خواری است. مافیای خطرناکی در کشور‌های برزیل و دیگر کشور‌های اطراف جنگل‌های آمازون قرار دارند که درختان را برای استفاده از چوب قطع می‌کنند. عامل بعدی هم همکاری کشور برزیل با کشور چین برای احداث یک راه آهن در دل جنگل می‌باشد. اگر دولت‌ها راه حلی برای جلوگیری از تخریب جنگل‌های آمازون پیدا نکنند، دور نیست که ریه‌های‌ زمین در دهه‌های آینده به کلی از بین بروند.

تمام دوستداران طبیعت باید بیاموزند که چگونه به مقابله با این خطرات و تهدیدات بپردازند. فعالیت های صنعتی که منجر به نابودی جنگل ها می شود تا سال ۲۰۵۰ ۳۰۰ تا ۵۰۰ درصد رشد خواهد داشت. با اینکه بسیاری از این مجموعه ها رفته رفته به فواید پایبندی به اصول محیط زیست پایدار در تجارت پی می برند اما دلیل نمی شود که نیاز به گفتگوی بیشتر بین صنایع، دانشمندان و دوستداران طبیعت، در راستای حفظ زیست بوم خود، خصوصا این جنگل های استوایی که نقش تعیین کننده ای در اقلیم محیط زیستی جهان دارند را از یاد ببریم.

این کاملا به تک تک افراد بستگی دارد که چقدر برای حفظ محیط زیست خود تلاش کنیم. سرعت جهانی شدن و کشاورزی صنعتی، صنایع چوب و معدن از دلایل تهدید کننده اند. اما بیدار شدن افکار عمومی و حساسیت به محیط زیست پایدار می تواند به حفظ جنگل ها کمک کند. نقش ما نیز در این میان اطلاع رسانی و آموزش دوستداران طبیعت در این راستاست.

به امید روزی که همه ما به اهمیت محیط زیست خود وافق شده و به خوبی از آن حفاظت کنیم.

منبع: اقامت ۲۴